Chỉ định:
Chứng loãng xương, bệnh còi xương, bệnh nhuyễn xương (bệnh còi xương phụ thuộc vitamin D, bệnh còi xương do hạ phosphat huyết có đề kháng với vitamin D). Suy thận mãn, đặc biệt là loạn dưỡng xương thận. Thiểu năng tuyến cận giáp (sau phẫu thuật, tự phát hoặc thiểu năng tuyếncận giáp giả).
Chống chỉ định:
Tất cả các bệnh cảnh có liên quan đến tăng canxi huyết. Bệnh nhân có tiền sử bị quá mẫn với thuốc này hoặc với bất kỳ thành phần nào của thuốc. Bệnh nhân có dấu hiệu bị ngộ độc vitamin D.
Tương tác thuốc:
Cần tránh dùng phối hợp với calcitriol với vitamin D và các dẫn chất của vitamine D vì có thể dẫn đến tăng canxi huyết.Nguy cơ tăng canxi huyết có thể gia tăng nếu dùng thuốc đồng thời với các hợp chất Thiazide.Những bệnh nhân đang dùng thuốc chứa Digitalis cần thận trọng khi xác định liều Calcitriol vì chứng tăng canxi huyết có thể làm tăng tiến triển bệnh arhythmia.Do các chất cảm ứng men như phenytoin và phenobarbital làm tăng chuyển hóa calcitriol nên cần tăng liều calcitriol khi dùng đồng thời với loại thuốc nói trên.Cholesteramin làm giảm hấp thu các vitamin tan trong dầu nên nó có thể làm giảm hấp thu thuốc này.
Tác dụng ngoại y (phụ):
Nếu liều dùng đã được xác định cho từng bệnh nhân tùy theo những triệu chứng của bệnh thì tác dụng phụ thường không xảy ra trừ trường hợp liều cho vượt quá liều cần thiết.Tác dụng phụ và phản ứng có hại của thuốc tương tự như tác dụng phụ và phản ứng có hại do dùng quá liều vitamin D: tăng canxi huyết và ngộ độc canxi. Đôi khi xuất hiện các triệu chứng cấp tinh như: chán ăn, nhức đầu, nôn và táo bón.Bởi vì thuốc có thời gian bán hủy sinh học tương đối ngắn, do đó nồng độ canxi huyết trong các nghiên cứu dược động học có thể nhanh chóng trở về mức bình thường sau khi ngừng thuốc.Những triệu chứng mãn tính sau có thể xảy ra: suy dinh dưỡng, rối loạn cảm giác, sốt đi kèm với khát, đa niệu, mất nước, lãnh đạm, chậm phát triển, nhiễm trùng đường tiết niệu.Trong trường hợp tăng canxi huyết và tăng phosphat huyết xảy ra đồng thì tình trạng hóa vôi trong mô mềm có thể xảy ra và có thể được chẩn đoán xác định thông qua hình ảnh X quang.Creatinin huyết có thể tăng ở những bệnh nhân có chức năng thận bình thường bị tăng canxi huyết kéo dài.Phản ứng quá mẫn với thuốc có thể xảy ra ở những người nhạy cảm.Thông báo cho bác sỹ những tác dụng không mong muốn xảy ra gặp phải khi sử dụng thuốc.
Chú ý đề phòng:
Có một mối liên quan mật thiết giữa calcitriol và sự tăng canxi huyết. Khi lượng canxi thu nhận tăng lên do thay đổi chế độ ăn (tăng số lượng các sản phẩm từ sữa) hoặc khi dùng quá nhiều các chế phẩm có canxi thì sự tăng canxi huyết có thể xảy ra. Do đó, cần phải nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì một chế độ ăn thích hợp và phải hướng dẫn cho bệnh nhân và người nhà bệnh nhân biết về những dấu hiệu và triệu chứng của tăng canxi huyết. Khi hàm lượng canxi huyết tăng thêm 1mg/100ml (250mcmol/l) so với mức bình thường (9-11 mg/100ml hoặc 2250-2750mcmol/l) thì cần ngừng thuốc ngay lập tức cho đến khi nồng độ canxi huyết ngừng trở lại mức bình thường.Nguy cơ tăng canxi huyết tăng lên ở những bệnh nhân ít vận động, ví dụ như những bệnh nhân sau phẫu thuật.Bởi vì calcitriol là sản phẩm chuyển hóa có hiệu quả nhất của vitamin D, nên tránh dùng đồng thời các chế phẩm vitamin D khác trong thời gian dùng thuốc này.Trong trường hợp thay liệu pháp ergocalciferol bằng liệu pháp calcitriol, phải mất một vài tháng nồng độ ergocalciferol trong máu mới trở lại mức bình thường.Nên duy trì việc cung cấp một chế độ truyền dịch thích hợp để tránh tình trạng mất nước ở những bệnh nhân có chức năng thận bình thường đang sử dụng thuốc này.
Liều lượng:
Liều dùng tối ưu cho một ngày cần được thận trọng điều chỉnh cho từng bệnh nhân tùy theo nồng độ canxi trong máu của mỗi bệnh nhân.
- Trong bệnh loạn dưỡng xương thận: khi mới khởi đầu điều trị, liều dùng cho một ngày là 1 viên nang (0.25mcg). Sau đó, cách mỗi ngày dùng 1 viên nang (0.25mcg) là đủ. Nếu thấy đáp ứng với thuốc thể hiện trong các giá trị xét nghiệm sinh hóa và các triệu chứng lâm sàng không cải thiện đáng kể thì cách khoảng 2 – 4 tuần có thể tăng liều thêm 1 viên nang (0.25mcg)/ngày. Trong thời gian này phải tiến hành xét nghiệm đo nồng độ canxi huyết ít nhất là 2 lần mỗi tuần.Người ta thấy rằng liều từ 2 viên (0.5mcg)/ngày đến 4 viên (1mcg)/ngày có hiệu quả ở hầu hết bệnh nhân.Ở những bệnh nhân có nồng độ canxi huyết bình thường hoặc giảm nhẹ, liều 0.25mcg (1 viên nang) dùng cách ngày là đủ. Nếu trong vòng 2-4 tuần, đáp ứng với thuốc thể hiện trong các thông số hóa sinh và các diễn biến lâm sàng không đạt được mức độ mong muốn thì cách 2-4 tuần, có thể tăng liều thêm 0.25mcg (1 viên)/ngày. Trong thời gian này, phải tiến hành xét nghiệm đo nồng độ canxi huyết ít nhất là 2 lần mỗi tuần. Hầu hết bệnh nhân có đáp ứng tốt ở liều 0.5mcg (2 viên) đến 1mcg (4 viên)/ngày.Nếu dùng barbiturates hoặc thuốc chống động kinh đồng thời với thuốc này thì cần phải dùng thuốc liều cao hơn. Hiệu quả điều trị phụ thuộc một phần vào lượng canxi hấp thu nhận hàng ngày có đầy đủ hay không (ở người lớn, khoảng 800-1000mg/kg), nếu cần thiết phải tăng lượng canxi bằng cách thay đổi chế độ ăn hoặc bổ sung thêm canxi.
- Trong bệnh loãng xương: liều được đề nghị là 0.25mcg (1 viên) x 2 lần mỗi ngày. Trong trường hợp không đạt được đáp ứng mong muốn, cách mỗi tháng có thể tăng liều dùng lên đến tối đa là 2 viên (0.5mcg) x 2 lần/ngày. Trong giai đoạn xác định liều cho bệnh nhân, cần phải kiểm tra nồng độ canxi huyết ít nhất 2 lần mỗi tuần và nếu thấy tình trạng tăng canxi huyết xảy ra, phải ngừng dùng thuốc cho đến khi nồng độ canxi huyết trở lại mức bình thường. Việc bổ dung canxi hầu như không cần thiết bởi sự hấp thu canxi gia tăng ở những bệnh nhân hậu mãn kinh có dùng calcitriol.
- Trong trường hợp thiểu năng giáp, bệnh còi xương và bệnh nhuyễn xương: liều khởi đầu được đề nghị là 1 viên nang (0.25mcg)/ngày, uống vào mỗi buổi sáng. Nếu đáp ứng với thuốc thể hiện trong các giá trị xét nghiệm sinh hóa và các triệu chứng lâm sàng không được cải thiện đáng kể thì cách 2-4 tuần có thể tăng liều thêm 1 viên nang (0.25mcg)/ngày. Trong giai đoạn xác định liều cho bệnh nhân, cần phải kiểm tra nồng độ canxi huyết ít nhất 2 lần mỗi tuần. Có thể cần dùng liều cao hơn bởi vì ở những bệnh nhân thiểu năng giáp, sự hấp thu canxi đôi khi rất thấp.
- Những vấn đề lưu ý chung: Sau khi xác định liều dùng tối ưu của thuốc cho bệnh nhân, nồng độ canxi huyết cần phải được kiểm tra mỗi tháng 1 lần. Khi nống độ canxi huyết tăng hơn bình thường là 1mg/100ml (giá trị trung bình thường là 9-11mg/100ml), phải giảm liều ngay hoặc phải ngừng thuốc ngay lập tức cho đến khi nồng độ canxi trở về lại đến mức bình thường. Một cách khác cũng hữu hiệu để đưa nồng độ canxi huyết nhanh chóng trở về mức bình thường là ngừng các nguồn cung cấp canxi khác vào cơ thể. Người ta đã khuyến cáo cần phải cân nhắc kỹ lưỡng việc giảm nguồn thu nhập canxi từ chế độ ăn. Khi tình trạng tăn canxi huyết xảy ra, phải kiểm tra nồng độ canxi và phosphate mỗi ngày. Khi nồng độ canxi huyết trở lại mức bình thường thì có thể dùng thuốc trở lại với giảm liều.
Bảo quản:
+ "Lưu ý những sản phẩm đăng trên website thuộc loại thực phẩm chức năng: những sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh"
+ Dùng thuốc theo chỉ định của Bác sĩ
+ Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng