Tôi 28 tuổi, luôn cảm thấy khổ tâm vì hai bên vú của tôi to và căng như vú phụ nữ, dù hình thể của tôi bình thường (cao 1,72m, nặng 60kg). Tôi đọc thông tin thấy có nhiều biểu hiện của chứng phì đại tuyến vú ở nam giới. Mong quý báo cho tôi biết rõ hơn về chứng bệnh này và thuốc chữa.
Nguyễn Văn T. (Hà Nội)
Bệnh phì đại tuyến vú ở nam giới có thể hiểu như sau: Bình thường trong cơ thể mọi người tồn tại hai hormon sinh dục nam (testosteron) và nữ (estrogen). Ở nam thì nhiều lượng hormon sinh dục nam nhiều hơn, tức là nhiều testosteron hơn, còn trong cơ thể nữ thì hormon sinh dục nữ trội hơn. Tỷ lệ cố định giữa testosteron/estrogen trong cơ thể nam giới vào khoảng 300/1. Nhưng khi cơ thể nam giới bị mất cân bằng hai hormon sinh dục theo hướng giảm hormon sinh dục nam và tăng hormon sinh dục nữ thì hiện tượng phì đại tuyến vú ở nam giới bắt đầu xảy ra (vú nam giới dần to ra, xệ xuống và nhũ hóa như phụ nữ).
Vì vậy, vấn đề mấu chốt nhất trong dùng thuốc điều trị phì đại tuyến vú ở nam giới là điều hòa sự mất cân bằng hormon đang xảy ra. Khi hiệu quả điều trị đạt được mục tiêu tái cân bằng hóa các hormon sinh dục này như ở cơ thể nam giới bình thường thì bệnh sẽ được cải thiện. Nếu tuyến vú nhỏ thì có thể hồi phục hoàn toàn. Nhưng nếu “lỡ” để quá lớn thì không thể phục hồi tối đa. Lúc này, phải cần đến giải pháp phẫu thuật thẩm mỹ. Các thuốc điều trị bao gồm 3 thuốc cơ bản: thuốc kháng estrogen, thuốc bổ sung testosteron và thuốc ức chế gắn estrogen.
Clomiphene: Là thuốc kháng estrogen. Thực chất đây là thuốc điều trị vô sinh nữ nhưng lại có tác dụng trị chứng phì đại tuyến vú ở nam giới. Thuốc làm cho estrogen không gắn được vào thụ cảm thể của mình. Cụ thể, nó không gắn được với thụ cảm thể của estrogen tại tuyến vú. Vì thế, tuyến vú sẽ không to lên thêm và có xu hướng giảm dần. Cần phải chú ý tới tác dụng phụ của thuốc là rối loạn thị giác, nổi ban và buồn nôn.
Tamoxifen: Là một thuốc có tác dụng kháng lại tác dụng của estrogen bằng cách gắn vào thụ cảm thể của chất này, làm giảm tác dụng của estrogen. Vì thế mà estrogen không được phát huy tác dụng và tuyến vú nhỏ lại. Thuốc tamoxifen rất có tác dụng với bệnh phì đại tuyến vú ở nam giới thuộc thể tăng nguyên phát estrogen mà không có sự biến đổi testosteron. Lưu ý: thuốc có thể gây nóng bừng, buồn nôn và đau bụng vùng thượng vị kiểu như đau dạ dày.
Bổ sung hormon sinh dục nam testosteron bằng cách dùng trực tiếp testosteron hoặc có thể sử dụng hormon testosteron tổng hợp thay thế. Chỉ sử dụng những thuốc này khi có bằng chứng rõ ràng là nồng độ hormon sinh dục nam đang bị giảm. Khi dùng phải chú ý một số tác dụng phụ như trứng cá, chuột rút, phù và viêm gan. Bệnh nhân đang bị viêm gan do virut thì hết sức cân nhắc và thận trọng với thuốc này vì có thể sẽ phải đi viện vì bệnh gan mức độ nặng do dùng thuốc.
Bạn nên đi khám bệnh để có chỉ định dùng thuốc cụ thể. Các loại thuốc trên đều tác động vào hormon của cơ thể nên có thể gây những tác dụng phụ khó lường, vì vậy không được dùng tùy tiện.
DS. Trần Minh Thành