Tôi 54 tuổi (nữ), đã nghỉ hưu. Sức khỏe của tôi không tốt lắm, tôi không mắc bệnh gì nặng nhưng hay bị mệt mỏi, ốm nhe. Tôi kém ăn, ngủ ít, k phải lao động nặng. Thời gian gần đây, tôi thấy mình có biểu hiện rất lạ: thỉnh thoảng tôi thấy có 1 luồng hơi nóng chạy dài từ trên bả vai xuống gót chân, cảm nhận được về chúng rất rõ. Mức độ của "những hơi nóng" này càng ngày càng manh. Tôi đã đi khám và được các bác sĩ chẩn đoán là bị rối loạn thần kinh thực vật. Vậy tôi xin hỏi hiện tượng có "hơi nóng" ấy là gì và cách điều trị chúng ra sao? Tôi xin chân thành cảm ơn.
Rối loạn thần kinh thực vật là sự mất cân bằng của 2 hệ thống thần kinh giao cảm và phó giao cảm. Hai hệ thống này về cơ bản gần như trái ngược nhau nhưng đôi khi có tác dụng hiệp đồng ở phạm vi hẹp.
Tác động của hệ thần kinh giao cảm rất đa dạng trên hệ tim mạch (làm co mạch, tăng huyết áp mạch nhanh kích thích tiết mồ hôi); trên hệ hô hấp (làm nhịp thở nhanh, nông). Vì vậy khi cường chức năng giao cảm sẽ gây hồi hộp, trống ngực mạnh, tăng huyết áp, vã mồ hôi, giảm co bóp và tiết dịch đối với một số cơ quan tiêu hóa như dạ dày, túi mật, ruột, dịch vị dạ dày...; co thắt cơ trơn phế quản...
Tác dụng của hệ phó giao cảm thì ngược lại, khi cường chức năng phó giao cảm sẽ làm chậm nhịp tim, tăng co thắt và tăng tiết dịch vị...
Bình thường có sự cân bằng giữa hai hệ thống giao cảm hoặc phó giao cảm duy trì các chức năng bình thường của cơ thể. Khi có rối loạn, việc điều trị chủ yếu để tạo sự cân bằng trở lại giữa hai hệ thống này.
Điều trị rối loạn thần kinh thực vật chung và chứng cường giao cảm nói riêng bao gồm:
- Nội khoa: dùng các thuốc canxi, sinh tố nhóm B (đặc biệt Vitamin B6), acid glutamic, thuốc an thần… Bên Y học Dân tộc (Đông Y) điều trị bệnh này rất hay vì có thể châm cứu kết hợp lý liệu pháp tắm nóng, tắm lạnh. Ngoài ra nên tập thể dục, tránh căng thẳng, tịnh tâm.
- Ngoại khoa có khi phải đặt ra nếu rối loạn thần kinh thực vật mà hiện tượng tăng tiết mồ hôi quá nhiều, đặc biệt ở lòng bàn chân, bàn tay do trạng thái cường chức năng giao cảm, làm ảnh hưởng đến sinh hoạt, lao động... Trường hợp này bác sĩ chuyên khoa thần kinh có thể làm thủ thuật hủy hạch giao cảm ngực. Nhưng nói trước sẽ vẫn bị tái phát nếu không điều chỉnh cuộc sống thăng bằng theo kiểu SỐNG CHẬM
Trường hợp của bác, tốt nhất là nên đi khám bác sĩ chuyên khoa về nội thần kinh để có chẩn đoán chính xác và phương pháp điều trị cụ thể.
Tuy nhiên, thần kinh thực vật là một hệ thống tuần thể nên việc điều chỉnh hoạt động của cả cơ thể mình mới là điều quan trọng nhất. Vì vậy, việc luyện tập yoga hay dưỡng sinh, ngồi thiền... đều rất cần thiết.
Bác cũng có thể luyện tập đi bộ 1 ngày ít nhất 1 tiếng đồng hồ, những bước chân vô thức sẽ tác động rất tốt và điều chỉnh lại hệ thần kinh thực vật. Khoảng 1 thời gian bác sẽ cảm nhận được sự thay đổi rõ rệt nhưng muốn lấy lại cảm giác thì phải tập liên tục trong 6 tháng.
Điều quan trọng là bác luôn cần có tâm lý thoải mái, yên tĩnh, không căng thẳng để giải tỏa những áp lực, ngoài ra luyện hít thở sâu cũng rất tốt.
Chúc bác sức khỏe!
Bs.GiaThuoc