Tôi năm nay 35 tuổi, có nhiều vết chân chim. Các bạn nói tôi bị lão hóa da sớm. Vậy xin hỏi nguyên nhân của sự lão hóa da và cách phòng ngừa?
(Thúy Liễu - Q.2, TP.HCM)
Trả lời: Lão hóa da là một báo hiệu tuổi tác chúng ta ngày một lớn thêm, khi có tuổi các tế bào ngừng việc phát triển và chuyển dần sang giai đoạn già đi, các collagen tự nhiên trong cơ thể dần ít đi, da kém săn chắc và xuất hiện những vùng sậm màu như tàn nhang, đồi mồi, nám, nếp nhăn ở đuôi mắt, khóe miệng, trán; da chảy xệ, lỗ chân lông to… Có rất nhiều nguyên nhân gây lão hóa da. Tuy nhiên, các nhà khoa học ghi nhận có 2 yếu tố chính: yếu tố nội tại tức là quá trình lão hóa do cơ thể và yếu tố lão hóa bên ngoài.
Lão hóa nội tại còn được gọi là quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể, là một quá trình liên tục, thường bắt đầu vào tuổi 25, giai đoạn này các collagenvà elastin trong da sản xuất chậm lại, làm cho da kém đàn hồi hơn. Sự sinh sản tế bào cũng chậm dần lại, gây ra sự lão hóa da tích lũy dần theo thời gian, và biểu hiện dần dần nhiều năm sau đó. Các dấu hiệu của sự lão hóa nội tại như: da mỏng và nếp chân chim, mất lớp mỡ dưới da, làm cho khuôn mặt gầy guộc, lộ xương gò má và mắt lõm sâu, da chảy sệ, giảm khả năng tiết mồ hôi để làm mát da, làm da khô hơn, có thể ngứa. Lão hóa bên ngoài, do các yếu tố bên ngoài tác động gây ra quá trình lão hóa cơ thể sớm hơn, dân gian gọi là già trước tuổi, như do ánh nắng mặt trời; do thói quen biểu lộ cảm xúc khuôn mặt lặp đi lặp lại, thiếu ngủ, hút thuốc, stress, ăn nhiều đồ ngọt, sống ở môi trường bị ô nhiễm nặng như khói bụi, khí thải, làm việc ở môi trường khô nóng hoặc khô lạnh; lạm dụng mỹ phẩm quá đà, sử dụng không đúng cách; bị stress, lo lắng căng thẳng, không thoải mái, lao tâm, lao lực quá nhiều; do bước vào thời kỳ mãn kinh - tiền mãn kinh, lượng nội tiết tố hoóc-môn sinh dục nữ suy giảm làm sợi collagen bị mất dần, da bị mỏng và mất khả năng đàn hồi…
Hiện tại chưa có giải pháp nào hữu hiệu để giúp chúng ta làm chậm hoặc dừng lại quá trình lão hóa nội tại, chỉ có thể ngăn ngừa các dấu hiệu lão hóa sớm do yếu tố bên ngoài, như: bằng cách bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời, tránh xa ánh nắng mặt trời từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều. Khi cần thiết tiếp xúc ánh nắng mặt trời, cần mặc quần áo bảo hộ, đội mũ rộng vành, sử dụng kem chống nắng, nên dùng loại phổ rộng có chỉ số SPF từ 30 trở lên. Nên sử dụng các loại mỹ phẩm chăm sóc da có nguồn gốc thiên nhiên, sử dụng các loại mặt nạ làm từ trái cây tươi… Cần có chế độ sinh hoạt nghỉ ngơi và làm việc hợp lý, ăn, ngủ, nghỉ đúng giờ, không thức khuya, ngủ đủ 8 tiếng. Bỏ hút thuốc lá, rèn luyện sức khỏe, thể dục thể thao thường xuyên, tập thở đúng cách. Tinh thần luôn lạc quan, yêu đời. Bổ sung các dưỡng chất bên trong thiết yếu giúp cân bằng hoóc-môn sinh dục nữ. Bổ sung collagen qua thực phẩm như: sữa đậu nành, cà chua, cá hồi, cá ngừ. Bổ sung vitamin các nhóm như: vitamin A giúp da sáng bóng, vitamin B có tác dụng làm mềm da, vitamin C có thể ngăn ngừa tổn hại do tia cực tím, vitamin E trấn tĩnh da, vitamin K giảm quầng mắt đen và mờ vết thâm…
BS.CKI.TRẦN QUỐC LONG