Ngày nay, ở phụ nữ, ung thư vú là “kẻ giết người thầm lặng”, đứng hàng thứ hai sau ung thư cổ tử cung. Tuy nhiên, nếu bệnh được phát hiện sớm điều trị kịp thời thì kết quả điều trị cũng hết sức khả quan.
Ung thư vú là một loại ung thư có thể phát hiện được rất sớm. Muốn làm được điều đó cần thực hiện:
1. Khám vú định kỳ: đối với những phụ nữ khỏe mạnh từ 35 tuổi trở lêndù không có bất kỳ triệu chứng gì cũng cần khám kiểm tra vú định kỳ, kể cả khám phụ khoa hàng năm. Tốt nhất là 3 tới 6 tháng khám 1 lần, nhất là những nữ giới có yếu tố nguy cơ.
2. Siêu âm vú 3 - 6 tháng một lần: việc làm cần thiết, vì là phương tiện chẩn đoán tốt, không xâm lấn, không đau, giá cả phù hợp túi tiền người Việt Nam. Đa số nhũ người Việt Nam có kích cỡ vừa, ít mỡ, không to như người châu Âu, nên siêu âm là có giá trị cao. Bên cạnh đó, nhũ ảnh cũng là phương tiện tốt để giúp chúng ta phát hiện sớm ung thư vú và nó có thể phát hiện được ung thư vú ở giai đoạn không có triệu chứng, là phương tiện có giá trị cao, nhất là đối với người có cặp nhũ to và nhiều mỡ.
3. Tự khám vú: được đề nghị thực hiện với mọi phụ nữ trên 20 tuổi. Phụ nữ nên khám ngực mình từ ngày thứ 8 của chu kỳ kinh hay sau khi sạch kinh với nhịp độ mỗi tháng một lần. Khi tự khám đều đặn, chị em sẽ biết tình trạng mỗi bên vú nên rất dễ phân biệt được đâu là bình thường, đâu là bất thường.
Tự khám vú được đề nghị thực hiện với mọi phụ nữ trên 20 tuổi
Ngoài phương pháp tự kiểm tra đôi nhũ, bản thân cần có chương trình kế hoạch khám nhũ và phụ khoa định kỳ, trong đó xét nghiệm tầm soát tìm dấu ấn của ung thư vú, để giúp phát hiện sớm qua xét nghiệm CA 15 - 3.
Khi cần thiết có thể làm thêm tế bào học bệnh lý tuyến vú, là phương pháp chọc hút tế bào bằng kim nhỏ, với tên khoa học Fine Needle Aspiration, viết tắt là FNA. Phương pháp này có các ưu điểm là đơn giản, tương đối chính xác, thực hiện nhanh, ít tốn kém, an toàn, kết quả sẽ có ngay trong lần khám bệnh đầu tiên. Chụp X-quang tuyến vú còn gọi là nhũ ảnh, khi có chỉ định của bác sĩ, là phương pháp dùng tia X với tầng số thấp để chụp, vì là tia X nên có tác hại nhất định. Đây là phương pháp tốt để giúp phát hiện ung thư vú ở giai đoạn rất sớm, thường được chỉ định thích hợp với người có cặp nhũ dày, nhiều mỡ, nên được ưa chuộng ở nữ giới các nước phương tây, khi chụp đúng kỹ thuật là ép dẹp ở mỗi vú, gây đau nên đa số nữ không ưa chuộng phương pháp này.
Về phòng bệnh, tránh căng thẳng trong công việc, xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, ăn ít chất béo động vật, hạn chế ăn những thực phẩm lên men có nhiều nitrit, nitrat, nitrozamin; bổ sung khẩu phần ăn nhiều rau quả và trái cây chứa nhiều b caroten, không ăn những thực phẩm mốc (gạo, đậu, lạc…), thực phẩm có phun thuốc trừ sâu; thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để chống béo phì, hạn chế dùng thuốc nội tiết tố nữ thay thế kéo dài ở thời kỳ mãn kinh; siêu âm vú hoặc chụp nhũ ảnh định kỳ, có thể làm thêm các xét nghiệm bổ sung theo khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
BS.CKI. TRẦN QUỐC LONG