Theo thống kê của Trung tâm Y tế Johns Hopkins, có khoảng 76% số người đã từng bị đau nửa đầu biết được những yếu tố dẫn đến cơn đau của mình. Mặc dù stress được coi là một trong số các nguyên nhân phổ biến nhất gây đau nửa đầu, nhưng có rất nhiều các yếu tố khác, từ thời tiết cho đến các loại thịt chế biến sẵn, cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.
Các dấu hiệu của cơn đau nửa đầu như đau đầu dữ dội, buồn nôn, nhạy cảm với ánh sáng là những dấu hiệu thường gặp và có thể khiến người bệnh và nhiều người xung quanh cảm thấy sợ hãi. Nhưng điều đáng sợ hơn là những triệu chứng này lại có thể kéo dài tới tận 2 ngày và gây mệt mỏi, ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của người bệnh.
Dưới đây là một vài nguyên nhân không phổ biến gây đau nửa đầu.
1. Làm việc xuyên trưa
Bỏ bữa là một yếu tố nguy cơ rất cao cho những người mắc chứng đau nửa đầu. Các chuyên gia chưa biết chính xác nguyên nhân tại sao, nhưng bỏ bữa rất có thể sẽ ảnh hưởng đến vùng dưới đồi – vùng sẽ chịu trách nhiệm điều chỉnh đồng hồ sinh học của bạn. Hình ảnh chụp cộng hưởng từ cho thấy vùng dưới đổi sẽ có màu sáng hơn nếu người bệnh đang bị đau nửa đầu.
Ngoài ra, việc bỏ bữa cũng có thể sẽ khiến bạn bị tụt đường huyết và việc này có thể dẫn đến cơn đau nửa đầu. Một nghiên cứu vào năm 2014 đã chỉ ra rằng, những người thường bị đau nửa đầu sẽ ít bị đau hơn khoảng 40% nếu họ ăn nhẹ vào buổi tối hôm trước thay vì bỏ bữa. Nói cách khác, việc ăn nhẹ thường xuyên có thể sẽ giúp ích cho bạn trong việc chống lại cơn đau nửa đầu.
2. Ngủ quá nhiều
Bạn hẳn đã biết rằng, thiếu ngủ có thể dẫn đến cơn đau nửa đầu. Tuy nhiên, việc ngủ quá nhiều cũng đem lại tác hại tương tự như việc thiếu ngủ. Ngủ nhiều hơn bình thường sẽ làm đảo lộn nhịp sinh học của bạn, và bộ não của những người nhạy cảm sẽ không thể thích nghi kịp với sự thay đổi này, dẫn đến cơn đau nửa đầu. Não chỉ hoạt động tốt với những thói quen lâu dài, lặp đi lặp lại.
Do vậy, lời khuyên cho những người thường bị đau nửa đầu đó là nên thức dậy và đi ngủ vào cùng một giờ hàng ngày, kể cả vào những ngày cuối tuần.
3. Kỳ nghỉ phép của bạn
Căng thẳng là một nguyên nhân rõ ràng dẫn đến đau nửa đầu. Nhưng, nghỉ ngơi quá nhiều sau một khoảng thời gian căng thẳng kéo dài cũng là một nguyên nhân khiến bạn đau đầu, theo một nghiên cứu năm 2014 đăng trên tạp chí Neurology. Sự suy giảm đáng kể của hormone stress – cortisol có thể là nguyên nhân lý giải cho hiện tượng này. Việc suy giảm cortisol thường xảy ra vào những ngày đầu của kỳ nghỉ hoặc vào ngày cuối tuần.
Một cách để tránh khỏi tình trạng này là bạn vẫn có thể thực hiện một vài công việc nhẹ để não vẫn phải làm việc, nhưng không quá căng thẳng trong khi nghỉ
Bên cạnh đó, thực hiện các kỹ thuật thư giãn như tập yoga hoặc đi bộ trong suốt những ngày cuối tuần hoặc những ngày nghỉ phép cũng là một giải pháp tốt để giảm cơn đau nửa đầu.
4. Chạy bộ
Một nghiên cứu lớn được thực hiện tại Trung tâm về đau đầu Atlanta chỉ ra rằng, trong số 1.200 người mắc bệnh đau đầu, có khoảng 22% nói rằng, việc luyện tập chính là nguyên nhân gây đau đầu của họ. Nhưng chỉ những bài tập có cường độ nặng, như chạy bộ mới là nguyên nhân dẫn đến cơn đau, còn những bài tập aerobic nhẹ nhàng hàng ngày thì lại có thể giảm tần suất và mức độ đau đầu.
Nhìn chung, luyện tập cường dộ vừa phải vẫn là một điều tốt cho người bệnh bị đau nửa đầu, bên cạnh việc duy trì thói quen ngủ đúng giờ và ăn uống lành mạnh.
5. Các loại thịt đông lạnh hoặc thịt chế biến sẵn
Mặc dù một số loại thực phẩm bị nghi ngờ là nguyên nhân dẫn đến cơn đau nửa đầu, nhưng chưa có một bằng chứng nào chứng minh được điều này. Duy nhất chỉ có bằng chứng cho thấy những loại thịt chế biến sẵn thực sự là nguyên nhân dẫn đến cơn đau. Xúc xích, thịt lợn muối, thịt lợn xông khói, thịt nguội hay bất cứ loại thịt chế biến sẵn nào cũng đều có chứa nitrate hoặc nitrit, một chất bảo quản có thể khiến các mạch máu bị giãn ra và khiến bạn đau đầu dữ dội.
Nếu bạn nghi ngờ các loại thịt chế biến sẵn là nguyên nhân cơn đau của bạn, hãy thay thế bằng các loại thịt tươi sống khác.
6. Rượu
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, gần 38% số người trưởng thành bị đau nửa đầu sẽ nhạy cảm với đồ uống có cồn. Rượu vang đỏ có vẻ như là một vấn đề lớn với những người này.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm ra được chính xác nguyên nhân tại sao đồ uống có cồn lại có thể dẫn đến cơn đau nửa đầu. Có 2 giả thuyết được đưa ra, một là do rượu có thể gây giãn mạch (tương như như nitrate trong thịt chế biến sẵn) và hai là do rượu gây ra sự biến động serotonin trong não dẫn đến cơn đau (serotonin là chất dẫn truyền thần kinh điều tiết cảm giác đau).
7. Không uống đủ nước
Mất nước chắc chắn không tốt cho cơ thể của bạn. Nhưng kết quả của một nghiên cứu nhỏ xuất bản trên tạp chí European Journal of Neurology chỉ ra rằng, nước còn có thể có tác dụng dự phòng ở những người bị chứng đau nửa đầu. Trong nghiên cứu này, những người uống bổ sung thêm 6 ly nước một ngày sẽ ít bị đau hơn so với những người dùng giả dược. Và trong vòng 2 tuần, việc uống đủ nước sẽ làm giảm tổng cộng 21 tiếng (gần 1 ngày) đau đầu.
8. Thừa cân
Béo phì sẽ làm tăng nguy cơ đau nửa đầu từng cơn của bạn lên khoảng 81%. Béo phì là một tình trạng viêm mãn tính, do vậy, nó có thể dẫn đến các cơn đau. Ngoài ra, có rất nhiều điểm tương đồng giữa chứng đau nửa đầu và bệnh béo phì, nhưng các nhà khoa học vẫn chưa thực sự hiểu hết được những mối liên kết giữa 2 tình trạng này.
9. Thời tiết
Thời tiết nhiều gió, áp suất không khí thay đổi hay thời tiết ấm hơn, lạnh hơn, gió mùa đông bắc về ....tất cả đều có liên quan tới chứng đau nửa đầu. Vào năm 2009, các nhà nghiên cứu tại Harvard đã chỉ ra rằng, nhiệt độ không khí cứ tăng khoảng 9 độ so với bình thường thì nguy cơ đau nửa đầu sẽ tăng 7,5%.
Với thời tiết, thì gần như bạn không thể làm được gì để ngăn chặn cơn đau cả. Tuy nhiên, một số người sẽ dựa vào dự báo thời tiết để thực hiện một số biện pháp dự phòng. Ví dụ nếu họ biết ngày mai sẽ mưa, và họ thường bị đau đầu trong những ngày mưa, thì họ sẽ uống thuốc giảm đau vào ngày hôm trước đó. Tuy nhiên, những biện pháp kiểu như vậy chỉ nên được thực hiện dưới sự giám sát và hướng dẫn của bác sỹ. Việc điều chỉnh chế độ sinh hoạt của bạn phù hợp với điều kiện thời tiết, chẳng hạn như tập thở hay yoga trong nhà thay vì chạy bộ ra ngoài vào những ngày mưa, dường như sẽ có ích cho bạn hơn.
10. Chu kỳ kinh nguyệt
Hormone là nguyên nhân phổ biến hàng thứ hai gây ra các cơn đau nửa đầu ở phụ nữ (có thể đây cũng là nguyên nhân khiến số lượng phụ nữ bị đau nửa đầu thường cao gấp 3 lần so với nam giới). Mỗi tháng, khi chu kỳ kinh nguyệt xuất hiện, lượng estrogen sẽ giảm đi đáng kể, việc này sẽ khiến cho nhiều chất hóa học khác trong cơ thể bị biến động rất lớn và làm người phụ nữ nhạy cảm hơn với các cơn đau, đặc biệt là vào 2 ngày trước khi chu kỳ đến và 3 ngày sau khi chu kỳ đã kết thúc.
Mặc dù, một số chuyên gia cho rằng, viên tránh thai hàng ngày có thể giúp làm giảm cơn đau nửa đầu iên quan đến chu kỳ kinh nguyệt nhưng điều này không hoàn toàn đúng với số đông phụ nữ. Một số phụ nữ thậm chí sẽ xuất hiện cơn đau nửa đầu nhiều hơn khi dùng thuốc tránh thai. Do vậy, việc dùng thuốc tránh thai hàng ngày cho phụ nữ đau nửa đầu phải được cân nhắc và quyết định bởi các bác sỹ chuyên khoa
11. Ánh nắng mặt trời
Một điều rất rõ ràng là ánh sáng có thể khiến cơn đau nửa đầu trở nên tệ hơn. Do vậy, những người bị đau nửa đầu thường thích ở trong phòng tối. Trong khi đang bị đau nửa đầu, thì những vật vốn dĩ rất bình thường cũng có thể gây ra cơn đau cho bạn, ví dụ như ánh sáng từ màn hình máy tính, một người có mái tóc nhuộm màu vàng sáng hay thậm chí là một chiếc áo sơ mi sáng màu.
Và rất nhiều người báo cáo lại rằng ánh sáng, ví dụ như ánh sáng mặt trời chính là nguyên nhân gây ra các cơn đau của họ. Trong một nghiên cứu năm 2011, những người tham gia báo cáo rằng, ánh sáng là nguyên nhân dẫn đến một nửa số cơn đau nửa đầu mà họ gặp phải.
Bs.Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam