Alzheimer là bệnh mất trí, đôi khi còn được gọi là bệnh lú lẫn sớm, thường xuất hiện ở nhóm người trên 65 tuổi. Hiện nay Alzheimer đang có dấu hiệu trẻ hóa, dự đoán đến năm 2050, tỷ lệ mắc Alzheimer trên thế giới sẽ là 1/85 người.
Trộm cắp hoặc có các hành vi phạm luật
Theo nghiên cứu của TS.George Perry ở ĐH Texas, kiêm Tổng biên tập tạp chí Journal of Alzheimer’s Disease của Mỹ, bất kỳ sự thay đổi nào về hành vi đều có liên quan nhất định đến tuổi tác. Nhưng khi tuổi cao, xuất hiện hành vi trộm cắp hoặc phạm luật có thể là dấu hiệu của bệnh suy giảm trí nhớ Frontotemperal (FTD). FTD đặc trưng bởi teo não, mất trí nhớ và mất ngôn ngữ thùy trán, làm thay đổi hành vi và suy giảm nhận thức. Ngắn gọn hơn, đây là một dạng rối loạn não liên quan đến tuổi tác, thường tấn công nhóm người độ tuổi từ 45-65. Trong đó chức năng điều hành não, khả năng đưa ra quyết định... bị ảnh hưởng, làm cho người trong cuộc không phân biệt được đúng sai.
Thường xuyên ngã
Theo kết quả một nghiên cứu ở 125 người cao niên, nhóm người này được theo dõi thường xuyên về sức khỏe trong vòng 8 tháng, đặc biệt là theo dõi mức độ vấp hoặc té ngã. Sau đó, các nhà khoa học tiến hành quét não của những người thường xuyên ngã và phát hiện thấy mối tương quan mật thiết giữa ngã với sự khởi đầu của bệnh Alzheimer. Vì vậy, khi người già hay bị ngã thì rất có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm cho biết nhận thức có vấn đề, người thân cần quan tâm chăm sóc nhiều hơn.
Bất kỳ sự thay đổi nào về hành vi đều có liên quan đến tuổi tác.
Quên các chức năng đồ vật
Không thể nhớ nơi để chìa khóa hay các đồ vật thường ngày vẫn dùng hay không nhớ được ngày tháng, mùa trong năm hoặc mốc thời gian. Đây là vấn đề không bình thường, dấu hiệu sớm cho biết người trong cuộc đang phải đối mặt với bệnh Alzheimer giai đoạn đầu.
Ăn uống không hợp cách
Theo TS. George Perry, trước khi khởi phát bệnh Alzheimer, người bệnh thường có xu hướng ăn nhiều hơn, thêm tới 500 calo mỗi ngày so với nhóm người cùng tuổi, nhưng lại có xu hướng giảm cân. Rất có thể, nó liên quan đến sự rối loạn chuyển hóa. Thậm chí một số người còn có thói quen ăn uống không hợp cách, ăn cả vật vô tri vô giác, giấy báo hay vật cứng phi thực phẩm, điều này khoa học chưa giải thích được. Rất có thể, do mắc bệnh Alzheimer và chứng mất trí nhớ nên khả năng nhớ của não bị ảnh hưởng, não không nhận được tín hiệu đói, hoặc không thể phân biệt đúng sai để phản ứng.
Không có khả năng nhận biết lời nói đùa
Đôi khi các nhà khoa học dùng những lời nói mỉa mai nhưng không ác ý để kiểm chứng sức khỏe tâm thần và mức độ mắc bệnh Alzheimer. Nếu không nhận ra điều này, hoặc tiếp nhận một cách bình thường thì rất có thể là một dấu hiệu không bình thường, đặc biệt là thường xuyên không có phản ứng. Một nghiên cứu của TS. Katherine Rankin, ở Đại học California cũng phát hiện thấy những bệnh nhân Alzheimer và những người có bệnh Frontotemporal là nhóm không nhận thức những lời nói mỉa mai, nhất là khi giao tiếp trực diện. Theo TS. Perry, vùng đồi sau (posterior hippocampus) của não, nơi lưu giữ thông tin nhớ ngắn hạn và phân loại lời nói bị ảnh hưởng.
Những người bị bệnh trầm cảm có nguy cơ mắc Alzheimer.
Trầm cảm
Theo nghiên cứu, nếu ai đó không bao giờ bị trầm cảm lâm sàng nhưng cuối đời lại phát bệnh (sau tuổi 50), thì rất có thể là một dấu hiệu sớm của bệnh Alzheimer. Những người mắc bệnh trầm cảm sau tuổi 50 có nguy cơ phát bệnh Alzheimer liên quan đến mạch máu cao gấp 3 lần so với người không bị trầm cảm. Nếu rơi vào trường hợp này nên đi khám và điều trị sớm sẽ mang lại hiệu quả cao vì não người trầm cảm bài tiết nhiều hormon gây hại cho não, dẫn đến gia tăng Alzheimer hoặc các chứng mất trí nhớ khác.
Nhìn chằm chằm nhưng không tập trung
Alzheimer là một dạng thay đổi về chức năng nhận thức và điều hành của não. Có nghĩa, khả năng gợi lại sự kiện, kỷ niệm và thông tin bị thỏa hiệp, đặc biệt là khả năng đưa ra quyết định. Bằng chứng, đôi khi nhìn chằm chằm nhưng lại không tập trung. Đây là dấu hiệu sớm của hiện tượng “mớ rối” xuất hiện trong não. Triệu chứng này có thể báo hiệu bệnh Alzheimer, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của các dạng bệnh thần kinh khác, nên đi khám và tư vấn bác sĩ để có biện pháp xử lý kịp thời nhằm hạn chế những biến chứng vào cuối đời, tuổi cao.
(Theo GC, 12/2015)
Trịnh Hải Yến