Các loại thuốc cản trở tiêu hóa thức ăn

      -
  • Than phiền
  • gplus
  • pinterest
Khi uống thuốc vào cơ thể, các hoạt chất trong thuốc sẽ tan ra ở cơ quan tiêu hóa để đi vào máu, vì vậy, thuốc có thể ảnh hưởng nhất định lên cơ quan tiêu hóa. Những tác động của thuốc gây cản trở quá trình tiêu hóa thức ăn là điều khiến nhiều người lo ngại khi uống thuốc.
Các loại thuốc cản trở tiêu hóa thức ăn

Quá trình tiêu hoá thức ăn và hấp thu dinh dưỡng là một quá trình phức tạp, cần sự hoàn chỉnh và nhịp nhàng về chức năng hoạt động của các cơ quan, cụ thể như: tiết đầy đủ axit trong dịch dạ dày, sản xuất đủ các men tiêu hoá ở tụy, ruột và gan, tiết đủ dịch tiêu hóa và sự bình thường về nhu động ruột… Khi một trong các hoạt động trên bị ảnh hưởng sẽ cản trở quá trình tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng, nếu diễn ra lâu dài sẽ rất hại sức khỏe.


Thuốc gây giảm hoạt động tiết axit của dạ dày


Những thuốc làm giảm hoạt động tiết axit của dạ dày có thể “điểm mặt” như: thuốc điều trị viêm loét dạ dày - tá tràng (cimetidin, rannitidin, famotidin, nizatidin, omeprazol, lansoprazol, esomeprazol, pantoprazol, rabeprazol, hydroxide, magnesium trisilicte, magnesium hydroxide) sẽ dẫn đến chậm tiêu và giảm hấp thu thức ăn, đặc biệt là các thức ăn giàu chất đạm và chất béo như thịt, cá, trứng. Do thức ăn cần được axit dạ dày phân huỷ lớp màng bao quanh, tạo điều kiện để các men tiêu hoá trong dạ dày, ruột, tụy ngấm vào và tiêu hoá thức ăn. Nếu không có axit thì lớp màng này khó bị tiêu huỷ và các men này khó lách được vào tận bên trong tảng thức ăn. Kết quả là thức ăn lâu tiêu, quá trình hấp thu giảm.


Thuốc làm giảm khả năng tiết mật, tác động lên men tiêu hóa


Các thuốc làm giảm khả năng tiết mật của gan, điển hình là các thuốc hạ sốt, chống viêm paracetamol, thuốc ức chế virut viêm gan b loại lamivudin, thuốc kháng giáp loại PTU, thuốc chống ung thư… cũng làm giảm khả năng tiêu hoá, nhất là tiêu hoá thực phẩm giàu lipid như dầu thực vật, bơ, sữa, thịt mỡ. Nếu sử dụng những thuốc này kéo dài sẽ làm tổn thương nghiêm trọng chức năng gan, do vậy, khả năng tiêu hóa thức ăn sẽ kém.


thuoc lam cham tieu hoa thuc anMột số thuốc làm giảm tác dụng của men tiêu hóa dẫn đến giảm hấp thụ thức ăn.


Chất dinh dưỡng trong thức ăn được hấp thụ, chuyển hóa thành năng lượng và các phần tử căn bản để cấu tạo tế bào. Sự chuyển hóa các chất xảy ra phần lớn nhờ các enzym tiêu hóa xúc tác. Một số thuốc ức chế sự tổng hợp enzym bằng cách lấy đi vài vi chất cần thiết cho việc tạo ra enzym đó. Ví dụ, thuốc chống ung thư và tác động vào hệ miễn dịch methrotrexate; thuốc pyrimethamine chữa sốt rét, hai loại thuốc này lấy đi acid folic trong ADN của enzym làm cho men tiêu hóa mất tác dụng và bị tiêu hủy khiến quá trình tiêu hóa thức ăn bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Một số thuốc làm giảm tác dụng của một vài men tiêu hóa, làm giảm hấp thụ thức ăn: như các thuốc hạ cholesterol, thuốc kháng sinh neomycin giảm tác dụng của mật gây khó khăn cho sự tiêu hóa thức ăn có chất béo.


Làm chậm tiêu, kém hấp thu


Các thuốc ức chế hoạt động của hệ thần kinh phó giao cảm hay những thuốc làm cường giao cảm, điển hình là atropin điều trị ngộ độc hay điều trị các cơn đau co thắt, prostigmin điều trị liệt cơ… Những thuốc này làm giảm rõ rệt số lượng dịch nước bọt, thể tích dịch ruột nên giảm khả năng phân huỷ thức ăn. Vì vậy, người bệnh dùng các thuốc này thường cảm thấy khô miệng, chán ăn.


Giảm vận chuyển và hấp thụ dinh dưỡng


Sự hấp thụ thức ăn được thực hiện thông qua lớp nhầy bề mặt và nhung mao ruột. Việc sử dụng các thuốc làm băng se niêm mạc đường tiêu hoá hay bao phủ bề mặt chức năng thì sẽ làm giảm vận chuyển và hấp thụ các chất dinh dưỡng từ thức ăn. Đó là các thuốc như: smecta (điều trị tiêu chảy); bismut, phosphalugel (trị viêm loét dạ dày tá tràng). Vì vậy, sử dụng smecta kéo dài hoặc lạm dụng phosphalugel sẽ ảnh hưởng dinh dưỡng của cơ thể.


Không kịp hấp thu dinh dưỡng vì thuốc làm tăng nhu động ruột


Các thuốc nhuận tràng dùng để điều trị táo bón có tác dụng làm tăng nhu động ruột khiến thức ăn qua ruột quá nhanh. Chỉ trong chưa tới 4 giờ sau ăn, quá trình lưu thông đã kết thúc, thức ăn bị đẩy tới tận hậu môn. Tốc độ chóng mặt này làm các men tiêu hoá không kịp ngấm vào sâu, các phản ứng phân cắt chưa kịp thực hiện, các công đoạn hấp thu chưa kịp hoàn thành thì thức ăn đã đi... ra ngoài. Vì vậy, cơ thể không thể hấp thụ dinh dưỡng. Đây cũng là lời cảnh báo cho những ai lạm dụng hoặc dùng thuốc nhuận tràng kéo dài, hoặc muốn dùng thuốc nhuận tràng để giảm cân dễ mất cân bằng dinh dưỡng và gây hệ lụy nguy hiểm cho cơ thể.


Làm thay đổi vị giác, sợ ăn dẫn tới suy dinh dưỡng


Các thuốc sulfasalazine trị bệnh thấp khớp, colchicine chữa gout, chlorpropamide điều trị đái tháo đường, thuốc lợi tiểu furosemide, hydrochlorothiazide; thuốc trị suy tim digitalis; thuốc an thần temazepam; đặc biệt là các hóa chất trị ung thư làm cho người bệnh buồn nôn, giảm vị giác, thấy thức ăn không còn hấp dẫn. Thuốc làm giảm hoặc thay đổi vị giác thì rất nhiều: thuốc an thần meprobamate; thuốc ngủ dalmane; thuốc chống trầm cảm lithium; thuốc kháng nấm griseofulvin... làm cho người sử dụng thuốc không muốn ăn nên giảm số lượng thực phẩm đưa vào cơ thể, quá trình tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng cũng bị ảnh hưởng không nhỏ.



Lời khuyên cho người dùng thuốc

Để tránh hậu quả tương tác xấu giữa thuốc và thức ăn khiến quá trình tiêu hóa bị ảnh hưởng, người sử dụng thuốc cần tìm hiểu các ưu và nhược điểm của thuốc. Trong quá trình dùng thuốc thấy bị ăn mất ngon, miệng khô đắng thì cần hỏi ý kiến bác sĩ để được tư vấn, không để tình trạng kém ăn kéo dài dễ dẫn đến suy dinh dưỡng, giảm sức khỏe. Mọi người không nên tự ý dùng thuốc mà chỉ dùng theo chỉ định của bác sĩ và lời dặn kiêng kỵ thức ăn khi dùng từng loại thuốc cụ thể.


DS. NGUYỄN THANH LÂM


Tag :

  • Than phiền
  • gplus
  • pinterest
Bình luận (0)
Đánh giá:

Các loại thuốc cản trở tiêu hóa thức ăn

Khi uống thuốc vào cơ thể, các hoạt chất trong thuốc sẽ tan ra ở cơ quan tiêu hóa để đi vào máu, vì vậy, thuốc có thể ảnh hưởng nhất định lên cơ quan tiêu hóa. Những tác động của thuốc gây cản trở quá trình tiêu hóa thức ăn là điều khiến nhiều người lo ngại khi uống thuốc.


Cac loai thuoc can tro tieu hoa thuc an


Khi uong thuoc vao co the, cac hoat chat trong thuoc se tan ra o co quan tieu hoa de di vao mau, vi vay, thuoc co the anh huong nhat dinh len co quan tieu hoa. Nhung tac dong cua thuoc gay can tro qua trinh tieu hoa thuc an la dieu khien nhieu nguoi lo ngai khi uong thuoc.


Qua trinh tieu hoa thuc an va hap thu dinh duong la mot qua trinh phuc tap, can su hoan chinh va nhip nhang ve chuc nang hoat dong cua cac co quan, cu the nhu: tiet day du axit trong dich da day, san xuat du cac men tieu hoa o tuy, ruot va gan, tiet du dich tieu hoa va su binh thuong ve nhu dong ruot… Khi mot trong cac hoat dong tren bi anh huong se can tro qua trinh tieu hoa va hap thu dinh duong, neu dien ra lau dai se rat hai suc khoe.


Thuoc gay giam hoat dong tiet axit cua da day


Nhung thuoc lam giam hoat dong tiet axit cua da day co the “diem mat” nhu: thuoc dieu tri viem loet da day - ta trang (cimetidin, rannitidin, famotidin, nizatidin, omeprazol, lansoprazol, esomeprazol, pantoprazol, rabeprazol, hydroxide, magnesium trisilicte, magnesium hydroxide) se dan den cham tieu va giam hap thu thuc an, dac biet la cac thuc an giau chat dam va chat beo nhu thit, ca, trung. Do thuc an can duoc axit da day phan huy lop mang bao quanh, tao dieu kien de cac men tieu hoa trong da day, ruot, tuy ngam vao va tieu hoa thuc an. Neu khong co axit thi lop mang nay kho bi tieu huy va cac men nay kho lach duoc vao tan ben trong tang thuc an. Ket qua la thuc an lau tieu, qua trinh hap thu giam.


Thuoc lam giam kha nang tiet mat, tac dong len men tieu hoa


Cac thuoc lam giam kha nang tiet mat cua gan, dien hinh la cac thuoc ha sot, chong viem paracetamol, thuoc uc che virut viem gan b loai lamivudin, thuoc khang giap loai PTU, thuoc chong ung thu… cung lam giam kha nang tieu hoa, nhat la tieu hoa thuc pham giau lipid nhu dau thuc vat, bo, sua, thit mo. Neu su dung nhung thuoc nay keo dai se lam ton thuong nghiem trong chuc nang gan, do vay, kha nang tieu hoa thuc an se kem.


thuoc lam cham tieu hoa thuc anMot so thuoc lam giam tac dung cua men tieu hoa dan den giam hap thu thuc an.


Chat dinh duong trong thuc an duoc hap thu, chuyen hoa thanh nang luong va cac phan tu can ban de cau tao te bao. Su chuyen hoa cac chat xay ra phan lon nho cac enzym tieu hoa xuc tac. Mot so thuoc uc che su tong hop enzym bang cach lay di vai vi chat can thiet cho viec tao ra enzym do. Vi du, thuoc chong ung thu va tac dong vao he mien dich methrotrexate; thuoc pyrimethamine chua sot ret, hai loai thuoc nay lay di acid folic trong ADN cua enzym lam cho men tieu hoa mat tac dung va bi tieu huy khien qua trinh tieu hoa thuc an bi anh huong nghiem trong. Mot so thuoc lam giam tac dung cua mot vai men tieu hoa, lam giam hap thu thuc an: nhu cac thuoc ha cholesterol, thuoc khang sinh neomycin giam tac dung cua mat gay kho khan cho su tieu hoa thuc an co chat beo.


Lam cham tieu, kem hap thu


Cac thuoc uc che hoat dong cua he than kinh pho giao cam hay nhung thuoc lam cuong giao cam, dien hinh la atropin dieu tri ngo doc hay dieu tri cac con dau co that, prostigmin dieu tri liet co… Nhung thuoc nay lam giam ro ret so luong dich nuoc bot, the tich dich ruot nen giam kha nang phan huy thuc an. Vi vay, nguoi benh dung cac thuoc nay thuong cam thay kho mieng, chan an.


Giam van chuyen va hap thu dinh duong


Su hap thu thuc an duoc thuc hien thong qua lop nhay be mat va nhung mao ruot. Viec su dung cac thuoc lam bang se niem mac duong tieu hoa hay bao phu be mat chuc nang thi se lam giam van chuyen va hap thu cac chat dinh duong tu thuc an. Do la cac thuoc nhu: smecta (dieu tri tieu chay); bismut, phosphalugel (tri viem loet da day ta trang). Vi vay, su dung smecta keo dai hoac lam dung phosphalugel se anh huong dinh duong cua co the.


Khong kip hap thu dinh duong vi thuoc lam tang nhu dong ruot


Cac thuoc nhuan trang dung de dieu tri tao bon co tac dung lam tang nhu dong ruot khien thuc an qua ruot qua nhanh. Chi trong chua toi 4 gio sau an, qua trinh luu thong da ket thuc, thuc an bi day toi tan hau mon. Toc do chong mat nay lam cac men tieu hoa khong kip ngam vao sau, cac phan ung phan cat chua kip thuc hien, cac cong doan hap thu chua kip hoan thanh thi thuc an da di... ra ngoai. Vi vay, co the khong the hap thu dinh duong. Day cung la loi canh bao cho nhung ai lam dung hoac dung thuoc nhuan trang keo dai, hoac muon dung thuoc nhuan trang de giam can de mat can bang dinh duong va gay he luy nguy hiem cho co the.


Lam thay doi vi giac, so an dan toi suy dinh duong


Cac thuoc sulfasalazine tri benh thap khop, colchicine chua gout, chlorpropamide dieu tri dai thao duong, thuoc loi tieu furosemide, hydrochlorothiazide; thuoc tri suy tim digitalis; thuoc an than temazepam; dac biet la cac hoa chat tri ung thu lam cho nguoi benh buon non, giam vi giac, thay thuc an khong con hap dan. Thuoc lam giam hoac thay doi vi giac thi rat nhieu: thuoc an than meprobamate; thuoc ngu dalmane; thuoc chong tram cam lithium; thuoc khang nam griseofulvin... lam cho nguoi su dung thuoc khong muon an nen giam so luong thuc pham dua vao co the, qua trinh tieu hoa va hap thu dinh duong cung bi anh huong khong nho.



Loi khuyen cho nguoi dung thuoc

De tranh hau qua tuong tac xau giua thuoc va thuc an khien qua trinh tieu hoa bi anh huong, nguoi su dung thuoc can tim hieu cac uu va nhuoc diem cua thuoc. Trong qua trinh dung thuoc thay bi an mat ngon, mieng kho dang thi can hoi y kien bac si de duoc tu van, khong de tinh trang kem an keo dai de dan den suy dinh duong, giam suc khoe. Moi nguoi khong nen tu y dung thuoc ma chi dung theo chi dinh cua bac si va loi dan kieng ky thuc an khi dung tung loai thuoc cu the.


DS. NGUYEN THANH LAM


RẤT NHIỀU SẢN PHẨM

DANH BẠ PHONG PHÚ

Đa dạng hàng trăm ngàn thuốc

CÁC THƯƠNG HIỆU NỔI TIẾNG

ĐỊA CHỈ NHÀ THUỐC

Chi tiết từng ngõ, phố, quận, huyện

TIN TỨC CẬP NHẬT

TIN SỨC KHỎE HỮU ÍCH

Các tin y tế cập nhật liên tục

HỖ TRỢ NHANH CHÓNG

HỖ TRỢ NHANH CHÓNG

Tư vẫn miễn phí, nhiệt tình

RẤT NHIỀU SẢN PHẨM

DANH BẠ PHONG PHÚ

Đa dạng hàng trăm ngàn thuốc

TIN TỨC CẬP NHẬT

TIN SỨC KHỎE HỮU ÍCH

Các tin y tế cập nhật liên tục

Giá Thuốc www.giathuoc.net Hà Nội, Việt Nam 123 ABC VN-HN 10000 VN ‎0912121212