Mặc dù thuốc rất quan trọng trong việc duy trì sức khỏe, loại bỏ bệnh tật nhưng có một số loại thuốc phổ biến trên thị trường bao gồm cả thuốc kê đơn và không kê đơn cũng có thể gây mệt mỏi, suy nhược cho cơ thể.
Thuốc chống trầm cảm
Đây là một trong số những loại thuốc kê đơn phổ biến nhất, đặc biệt với phụ nữ (phụ nữ dễ phải dùng các thuốc chống trầm cảm gấp 2 lần nam giới, theo Trung tâm Quốc gia về Thống kê Y tế). Nhưng chúng có thể gây mệt mỏi.
Phần lớn các thuốc chống trầm cảm (SSRIs hoặc các chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc) hoạt động bằng cách điều chỉnh serotonin, một hóa chất trong não chi phối tâm trạng, đóng vai trò quan trọng trong giấc ngủ. Mặc dù các thuốc SSRI có tác dụng an thần ít hơn các thuốc chống trầm cảm khác (gồm các thuốc chống trầm cảm 3 vòng như Elavil), một số người vẫn có cảm giác lờ đờ, chậm chạp. Những người sử dụng Zoloft thường báo cáo bị tác dụng phụ này.
Khi dùng SSRI, 8-10 giờ đầu tiên là lúc thuốc có hiệu lực mạnh nhất. Nếu tình trạng của bệnh nhân tốt hơn lên khi dùng Zoloft, họ nên dùng thuốc vào ban đêm.
Nếu bạn không thể thoát khỏi cảm giác mệt mỏi, lơ mơ, hãy yêu cầu bác sĩ đổi thuốc khác cùng họ như Paxil, Prozac hoặc Lexapro.
Các thuốc kháng histamin
Bạn có thể dùng chúng khi bị dị ứng theo mùa, nhưng những thuốc này cũng thực sự dễ khiến bạn lơ mơ, trên thực tế, chúng được sử dụng để giúp hỗ trợ giấc ngủ như Unisom. Chúng hoạt động bằng cách ức chế histamin, một chất gây ngứa, hắt hơi cũng có vai trò như một chất dẫn truyền thần kinh.
Histamin cung cấp năng lượng và giúp não hoạt động bình thường. Khi bạn ngăn chặn chất này, bạn ức chế phản ứng dị ứng, nhưng bạn đang cũng đang ức chế hoạt động động bình thường của não.
Tất cả các thuốc kháng histamin, thậm chí kể cả các thuốc được quảng cáo là không gây buồn ngủ, đều có thể khiến bạn buồn ngủ. Một số thuốc an thần nhẹ hơn những thuốc khác. Những thuốc an thần nhẹ nhất là Allegra, tiếp theo là Claritin và Zyrtec
Benadryl thường gây buồn ngủ nhất, cùng với các thuốc kê đơn mạnh khác như Xyzal đôi khi được sử dụng để điều trị dị ứng nặng.
Những người bị dị ứng nặng có một vài lựa chọn: dùng Benadryl hoặc Xyzal trước khi ngủ hoặc chuyển sang những loại ít gây buồn ngủ (Zyrtec là tốt nhất).
Thuốc điều trị huyết áp
Theo Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh (CDC), gần 75 triệu người Mỹ - cứ 3 người lớn thì có 1 người bị tăng huyết áp.
Bệnh thường được điều trị bằng các thuốc chẹn beta, nhưng những thuốc này không thực sự được bệnh nhân yêu thích. Khi dùng thuốc, nhiều người phàn nàn, họ có cảm giác như bị cúm.
Các thuốc chẹn beta ức chế sản sinh adrenaline, một hormon khiến tim đập nhanh. Bằng cách làm chậm nhịp tim, chúng làm giảm áp lực máu lên thành động mạch (hay còn gọi là huyết áp). Nhưng có ít adrenaline cũng có thể làm giảm năng lượng của bạn. Thuốc chẹn beta Inderal đặc biệt gây mệt mỏi.
Khắc phục như thế nào? Một số người sẽ cảm thấy tốt hơn khi giảm liều (nhưng cần có chỉ định của bác sĩ trước khi thay đổi liều).
Nếu không huyết áp của bạn không được kiểm soát sau khi giảm liều, hãy hỏi ý kiến bác sĩ về việc chuyển sang dùng thuốc ức chế ACE với tác dụng khác: các thuốc ức chế ACE làm giãn mạnh vì vậy máu có thể lưu thông hiệu quả hơn và không khiến bạn mệt mỏi.
Các thuốc chống lo âu
Các thuốc nhóm Benzodiazepin nằm trong số những thuốc kê đơn phổ biến nhất trên thế giới. Và tất cả chúng đều gây mệt mỏi.
Những loại thuốc này liên kết với một thụ thể trong não giải phóng hóa chất GABA. Khi GABA được giải phóng, nó báo hiệu cho não và cơ thể thư giãn, điều này có thể làm giảm lo âu căng thẳng ở một số người trong thời gian ngắn. Nhưng cũng có thể, chúng hoạt động kém hiệu quả hơn, gây mệt mỏi hoặc thậm chí là buồn ngủ.
Xanax là thuốc an thần nhẹ nhất trong nhóm benzodiazepin và chỉ có tác dụng ngắn trong vài giờ. Bác sĩ có thể kê một liều nhỏ cho bệnh nhân cần chụp MRI nhưng e ngại việc chụp. Phần lớn mọi người có thể lái xe đi kiểm tra và tự lái xe về nhà sau đó.
Thuốc có tác dụng an thần lớn nhất trong nhóm này là Ativan. Chúng gây buồn ngủ nhiều đến nỗi các bác sĩ thường kê đơn này để hỗ trợ giấc ngủ cho những người bị lo âu ảnh hưởng tới giấc ngủ.
BS Nhật Nguyệt
(Theo Prevention)