Đông trùng hạ thảo (ĐTHT) là dược liệu quý. Đây cũng là thảo dược thật giả lẫn lộn khó lường do nó có giá trị cao, cung không đủ cầu. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần biết về một số công dụng của nó.
ĐTHT có bản chất là dạng ký sinh của loài nấm Cordyceps Sinensis trên cơ thể sâu non thuộc chi Thitarodes. Có hơn 680 dạng khác nhau gần họ hàng của loài nấm Cordyceps, nhưng Cordyceps Sinensis thì chỉ có loại duy nhất. Đó là loại ĐTHT chuẩn, chứa thành phần hoạt tính sinh học cao, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Các loại nấm cùng chi Cordyceps khác cũng phát triển cộng sinh trên con sâu, tạo thành các phân loại gần giống. Nhưng do khác dòng giống, khác đặc tính vùng sinh trưởng, nên các loại này cho thành phần hoạt chất sinh học kém, chất lượng kém, ít có giá trị về mặt y học.
ĐTHT chứa những gì?
Trong ĐTHT có chứa 17 loại axít amin, là thành phần đạm thực vật quý hiếm, nhiều loại vitamin như: A, B, C, D, E, K, các nguyên tố vi lượng calcium, manganese, selenium, đồng, sắt, kẽm. Trên quả đất, rất hiếm thực vật có chứa selenium. Selenium rất quý vì có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, phòng ung thư. Ngoài ra trong ĐTHT còn có mannitol, adenosine, cordyceps polysaccharide. Nhờ vào các thành phần như trên mà ĐTHT có nhiều tác dụng sinh học quan trọng.
Mannitol: thành phần diosmol trong mannitol có thể tìm thấy ở nhiều thực vật, song chỉ có ĐTHT mới có hàm lượng diosmol cao nhất, ngoài công dụng làm giảm mỡ máu, đường máu và cholesterol, còn giúp mạch máu giãn nở, chống các căn bệnh tim mạch rất hữu hiệu.
Adenosine: giúp giảm sinh trưởng của tế bào xấu, tăng lượng oxy trong máu.
Cordyceps polysaccharide: thành phần có hàm lượng cao nhất trong ĐTHT. Có tác dụng nâng cao hệ miễn dịch. Phòng chống các bệnh do virút như viêm gan, cảm cúm.
Những công dụng
Theo các nghiên cứu khoa học, ĐTHT có nhiều tác dụng lên cơ thể con người:
Cải thiện chức năng gan: ĐTHT cải thiện chức năng gan ở bệnh nhân bị viêm gan siêu vi B và xơ gan.
Tăng sức bền: với liều 3.000mg/ngày, cho kết quả tốt trong việc gia tăng năng lượng cơ thể cho người cao tuổi bị các bệnh mạn tính. Một thí nghiệm được thực hiện tại Mỹ vào năm 2004 đã cho thấy ở những người từ 40 - 70 tuổi có sức khỏe tốt, được cho ĐTHT trong 12 tuần đã có sự gia tăng sức bền thể lực so với nhóm đối chứng chỉ dùng giả dược.
Giữ cho cơ thể không bị vi khuẩn xâm nhập
Giải độc cho thận: ĐTHT có tác dụng tư âm bổ thận, tăng cường chức năng giải độc của thận. Phân hủy và trung hòa chất thải và độc tố trong cơ thể, duy trì môi trường cơ thể lành mạnh. Thử nghiệm mù đôi trên 21 bệnh nhân cao tuổi theo liệu trình điều trị với Amikacin (một kháng sinh rất độc cho thận) đã cho thấy: ở bệnh nhân có sử dụng ĐTHT thì thận được bảo vệ tốt hơn, giảm tác dụng gây độc của kháng sinh so với nhóm chứng chỉ dùng giả dược. Một nghiên cứu khác trên 51 bệnh nhân suy thận dùng ĐTHT thì thấy có cải thiện chức năng thận. Một thí nghiệm khác trên 69 bệnh nhân ghép thận cho thấy ĐTHT đã giảm độc tính của thuốc Cyclosporin (được cho để chống thải ghép) trên thận.
Phổi: ĐTHT giúp tăng cường chức năng hô hấp. Đặc biệt hiệu quả với chứng ho lâu ngày không khỏi.
Hệ miễn dịch: chất cordyceps polysaccharide trong ĐTHT tăng cường khả năng hấp thụ dưỡng chất của tế bào, cải thiện hệ miễn dịch, giữ cho cơ thể không bị vi khuẩn xâm nhập.
Thần kinh: ĐTHT nâng cao nồng độ huyết sắc tố, tăng cung cấp oxy, giữ cho đầu óc tỉnh táo, trấn an tinh thần, cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Giảm mệt mỏi và điều dưỡng sau cơn bệnh: các axít amin trong ĐTHT giúp điều tiết hệ trao đổi chất, phục hồi sức lực, giảm mỏi mệt.
Cải thiện chức năng gan ở bệnh nhân bị viêm gan siêu vi B và xơ gan
Tuần hoàn máu: diosmol trong ĐTHT giúp tăng tuần hoàn máu huyết, giãn nở mạch máu, chống tụ máu bầm và xơ cứng động mạch.
Gân cốt: ĐTHT bổ khí huyết, bổ dương cố thận. Có tác dụng làm thuyên giảm đau lưng, mỏi gối, mềm yếu gân cốt do thiếu khí huyết.
Một số hiệu quả khác:
- Với liều 3.000mg - 4.000mg/ngày, trong 5 năm ở bệnh nhân bị lupus đã cho thấy giảm tái diễn căn bệnh tự miễn này.
Có tác dụng tư âm bổ thận
- Đối với cholesterol máu: liều 3.000mg/ngày cho người bị rối loạn lipid máu đã giảm lượng cholesterol toàn bộ và tăng HDL-cholesterol (tốt).
- Kích thích chức năng tình dục: 5 nghiên cứu tại Trung Quốc ở trên 1.000 người, ở cả 2 phái, liều ĐTHT 3.000mg/ngày, đã cho kết quả kích thích chức năng tình dục ở những người bị giảm sút.
BS. NGÔ VĂN TUẤN