Theo y học cổ truyền, mùa hè khí trời nóng bức, dương nhiệt vượng thịnh dễ gây hao tổn âm dịch, chức năng tiêu hóa và hấp thụ của cơ thể kém.
Theo y học cổ truyền, mùa hè khí trời nóng bức, dương nhiệt vượng thịnh dễ gây hao tổn âm dịch, chức năng tiêu hóa và hấp thụ của cơ thể kém. Do vậy, chúng tôi xin giới thiệu cùng bạn đọc một số món canh giúp giải nhiệt cơ thể, bổ khí dưỡng huyết, có công dụng giải cảm, hỗ trợ điều trị các bệnh ngoài da do nhiệt độc như mụn nhọt, rôm sẩy, viêm da cấp tính, dị ứng và cả các bệnh mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường... nhằm tăng cường sức khỏe, nâng cao khả năng thích ứng của cơ thể, phòng ngừa bệnh tật trong mùa nắng nóng.
Bài 1: Củ sắn dây 500g, đại táo 4 quả, thịt thăn lợn 200g, xương ống chân lợn 200g, nước và gia vị vừa đủ. Cát căn bỏ vỏ, rửa sạch, thái miếng; thịt thăn thái miếng, xương ống đập vỡ, đại táo rửa sạch. Tất cả cho vào nồi, hầm mềm, thêm gia vị, dùng làm canh ăn. Công dụng thanh nhiệt trừ phiền, bổ khí dưỡng huyết, có tác dụng hạ nhiệt, giải độc, làm giãn mạch hạ huyết áp, phòng chống rối loạn nhịp tim, hạ mỡ máu và đường huyết, tăng lưu lượng tuần hoàn não... thích hợp với người bị tăng huyết áp, đái tháo đường và có bệnh lý động mạch vành.
Vị thuốc ngọc trúc thanh nhiệt sinh tân, bồi dưỡng cơ thể.
Bài 2: Củ sen 300g, hồng táo 5g, đậu xanh 30g, xương sống lợn 200g, gia vị vừa đủ. Xương sống lợn rửa sạch, chặt vụn ninh trước; củ sen thái miếng; đậu xanh ngâm nước trong 30 phút. Cho nguyên liệu vào nước xương đun chín, thêm gia vị, dùng làm canh ăn. Công dụng: kiện tỳ bổ thận, ích khí dưỡng huyết, thanh nhiệt giải độc. Thích hợp hỗ trợ điều trị các chứng sốt cao, dùng cho người phế nhiệt bị ho, đờm vàng, họng khô, miệng khát.
Bài 3: Củ đậu 500g, chim cút 500g, thịt lợn nạc 100g, đậu đỏ 100g, trần bì 3g, nước và gia vị vừa đủ. Củ đậu thái miếng; chim cút làm sạch, để nguyên con; Tất cả cho vào nồi, thêm nước, hầm mềm. Công dụng bổ tỳ ích khí, tán ứ, giải nhiệt, tiêu khát, mạnh gân cốt, thích hợp với người xuất huyết dưới da do nhiệt độc, tiểu tiện sẻn, đái tháo đường.
Bài 4: Hến 1kg, bầu 1 quả (500g), thìa là, hành hoa, mỡ và gia vị vừa đủ. Hến luộc chín, gỡ thịt hến, bầu gọt vỏ, rửa sạch, băm nhỏ. Phi thơm hành mỡ, cho hến vào xào qua, nước luộc hến bỏ cặn, cho vào đun sôi, cho bầu vào, thêm gia vị, dùng làm canh ăn nóng. Công dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi thấp, thích hợp cho người bị viêm đường tiết niệu, mụn nhọt do nhiệt độc, tiểu đường, phòng chống u phì đại tiền liệt tuyến. Tuy nhiên, người tỳ vị hư yếu, đại tiện lỏng không nên dùng canh này.
Bài 5: Lá sen 1 lá, biển đậu 20g, xích tiểu đậu 20g, trần bì 8g, ngọc trúc 15g, thịt vịt 500g, thịt lợn nạc 100g, gia vị vừa đủ. Thịt vịt và thịt lợn chặt, thái miếng, hà diệp rửa sạch, thái nhỏ, trần bì thái chỉ... Tất cả cho vào nồi, hầm mềm, thêm gia vị, dùng làm canh ăn. Công dụng: thanh nhiệt, kiện tỳ dưỡng âm, phòng chống nắng nóng, kích thích tiêu hóa.
Bài 6: Khoai môn 500g, rau rút 200g, cua đồng 300g, gia vị vừa đủ. Khoai môn bỏ vỏ thái miếng; cua đồng làm sạch nấu thành canh cho khoai môn và rau rút vào, nêm gia vị. Công dụng: giải nhiệt, giúp ngủ ngon, giảm mệt mỏi, tốt cho tim mạch, người bị tiểu đường, bệnh thận, phụ nữ có thai...
Bài 7: Thịt hến 50g, ngọc trúc 20g, bách hợp 30g. Tất cả nấu thành canh rồi ăn cái, uống nước. Công dụng thanh nhiệt, sinh tân, bổ âm nhuận táo, phù hợp cho người mắc chứng tâm phiền, mất ngủ, miệng khô, họng khát.
Bài 8: Chim bồ câu trắng 1 con, sơn dược 15g, ngọc trúc 15g, mạch môn đông 15g, thiên môn đông 15g. Chim bồ câu trắng làm sạch, bỏ ruột, chặt miếng nhỏ, cho cùng các vị còn lại nấu, hầm mềm thành canh rồi ăn cái, uống nước. Món này cần ăn một thời gian, tuần 1-2 lần. Công dụng dưỡng âm bổ dịch, hết khát, bồi dưỡng cơ thể dùng cho người ăn uống kém, mệt mỏi, mất sức.
Lương y: Vũ Trung