Nước luôn rất cần thiết cho mọi hoạt động sống của cơ thể con người. Nếu chúng ta bỏ qua thói quen uống nước hằng ngày có thể đẩy cơ thể vào tình trạng phải đối diện với nhiều vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe.
Cứ đến mùa hè, diễn biến khí hậu ở nước ta khá khắc nghiệt, vùng áp thấp nóng phía Tây tác động chủ yếu đến các tỉnh, thành của miền Bắc và Trung Bộ đạt ngưỡng mạnh nhất, đẩy nhiệt độ tăng lên mức đỉnh điểm trong các đợt nắng nóng, làm đảo lộn sinh hoạt của mọi người và ẩn chứa nhiều nguy cơ nguy hiểm đối với sức khỏe, nhất là người cao tuổi và trẻ em. Điều gì sẽ xảy ra đối với cơ thể, nếu bạn không uống đủ nước?
Do trời nắng nóng, cơ thể có nhu cầu bổ sung nước hàng ngày rất lớn, đặc biệt với người lao động ngoài trời. Ảnh: Phapluatplus
Những nguy cơ khi cơ thể thiếu nước
Mất nước
Mất nước thường là tác dụng đầu tiên từ việc uống nước không đủ. Người mất nước thường bị khát, đau đầu; khô miệng, môi, lưỡi và da. Khi tình trạng mất nước trở nên trầm trọng hơn, các triệu chứng có thể bao gồm mệt mỏi, đi tiểu ít hoặc nước tiểu màu sẫm, nhầm lẫn, chóng mặt và đau ngực. Sự mất nước thường xảy ra do không bù đủ nước và các chất lỏng khác, nhưng trẻ em dưới 5 tuổi và người cao tuổi dễ bị ảnh hưởng hơn.
Tăng nhiệt độ cơ thể
Nước trong cơ thể hoạt động như một cơ chế làm mát, cả bên ngoài da và các cơ quan nội tạng, đặc biệt là trong thời tiết nắng nóng. Hệ thống làm lạnh nội bộ của cơ thể có thể không hoạt động bình thường nếu bạn không uống đủ nước, có thể gây chuột rút do nóng, nhịp tim nhanh, chóng mặt, mệt mỏi và cảm giác nóng hoặc lạnh. Trong những trường hợp nghiêm trọng, có thể xảy ra sốc nhiệt và có thể đe dọa tính mạng.
Mất cân bằng hóa học
Mất nước có thể gây trở ngại cho nhiều quá trình hoạt động của cơ thể, như cung cấp không đủ ôxy cho các cơ quan, xử lý chất thải và chất bôi trơn xương và khớp không được tốt. Mất nước cũng ảnh hưởng đến sự cân bằng của chất điện phân, vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể hoạt động. Mất cân bằng natri và kali có liên quan đến rối loạn dẫn truyền các tín hiệu của não. Sự mất cân bằng hóa học có thể gây nhịp tim bất thường, co giật và rối loạn cảm giác. Cuối cùng, có thể bị các vấn đề về sức khỏe trầm trọng, chẳng hạn như suy thận, mất ý thức, giảm thể tích máu và sốc.
Táo bón và các vấn đề về tiêu hóa
Để chuyển động ruột hiệu quả, cần phải uống nhiều nước. Không uống đủ nước có thể gây ra tích tụ độc tố trong đường ruột và gây nhiễm độc cho cơ thể. Táo bón kéo dài có thể dẫn đến nhiều vấn đề về sức khỏe, bao gồm hội chứng quá tải chất độc, dị ứng và các vấn đề về tiêu hóa như hội chứng ruột kích thích, buồn nôn, đau bụng và ăn không ngon.
Loét dạ dày
Trong dạ dày, lớp niêm mạc chứa 98% nước và 2% bicarbonate natri, hỗ trợ cho tiêu hóa thức ăn và bảo vệ dạ dày bằng cách trung hòa acid trong dạ dày. Trong quá trình mất nước, niêm mạc dạ dày mất nước và hoạt động kém hiệu quả vì không có đủ chất lỏng. Điều này có thể dẫn đến tăng lượng acid trong dạ dày và dễ gây ra chứng ợ nóng, cuối cùng tạo điều kiện gây viêm loét dạ dày.
Đau khớp
Sụn khớp được tìm thấy trong các khớp và đĩa đốt sống, giúp hạn chế sự cọ xát giữa các mặt khớp lại với nhau. Sụn khớp chứa khoảng 80% nước. Do đó, cơ thể có đủ nước sẽ đảm bảo sức khỏe cho các sụn khớp, giúp hỗ trợ đắc lực trong các hoạt động như đi lại, chạy hoặc nhảy, nhất là khi bạn làm việc ngoài trời trong môi trường nắng nóng.
Giảm khối lượng cơ
Cơ cũng có hàm lượng nước cao, vì vậy không uống đủ nước có thể làm giảm khối lượng cơ. Để giảm nguy cơ bị đau và viêm cơ khi bạn tập thể dục, luôn phải đảm bảo cơ thể được cung cấp nước uống trước, trong và sau khi hoạt động thể chất, nhất là khi thời tiết nóng. Điều này sẽ không chỉ giúp bạn cảm thấy đủ nước và không khát, mà cũng sẽ đảm bảo nước được chuyển đủ đến các bộ phận khác nhau của cơ thể.
Hạn chế đào thải chất độc ra khỏi cơ thể
Nước liên tục loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể và cho phép các cơ quan lọc các sản phẩm chất thải. Quá trình này sẽ bắt đầu bị trục trặc trong suốt quá trình mất nước. Hơn nữa, ở người bị mất nước, cơ quan nội tạng sẽ lấy thêm nước từ máu và gây ra những vấn đề sức khỏe khác. Sự tích tụ chất độc trong cơ thể có thể khiến người mất nước cảm thấy không được khỏe.
Sự dằn vặt cơn đói
Khi mất nước, cơ thể có thể lẫn lộn khi nhận các tín hiệu, do đó bạn có thể nghĩ rằng bạn đang đói. Điều này có thể xảy ra vào mọi lúc, kể cả ban đêm. Bạn có thể bị cuốn vào vòng luẩn quẩn bằng cách ăn nhiều hơn, khiến cho cơ thể bạn thêm áp lực. Tuy nhiên, uống đủ nước cho phép các hệ thống cơ thể hoạt động trở lại bình thường và cho bạn thêm năng lượng.
Lão hóa sớm
Khi chúng ta già đi, cơ thể giữ lại lượng nước dự trữ thấp hơn, vì vậy chúng ta cần phải tăng lượng nước uống. Sự mất nước có thể làm gia tăng cả lão hóa bên trong và bên ngoài, vì vậy uống đủ nước sẽ giúp hạn chế quá trình lão hóa.
Khi trời nắng nóng, nên uống 8 ly nước mỗi ngày.
Lời khuyên của thầy thuốc
Khuyến cáo mỗi người cần uống 8 ly nước (mỗi ly chứa khoảng 200ml) mỗi ngày, nhưng trên thực tế nên uống nhiều hơn, khoảng 3 lít một ngày cho nam giới và 2,2 lít cho phụ nữ. Lý do của sự khác biệt này là do nam giới thường có khối cơ lớn hơn phụ nữ, vì vậy cơ thể nam giới dự trữ nước nhiều hơn. Bạn cũng có thể lấy chất lỏng trong thực phẩm, như trong các loại rau và súp.
Và hãy nhớ cần phải uống nhiều hơn bạn thường làm trong các tình huống sau: trong thời tiết nóng; trước, trong và sau khi hoạt động thể chất; phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú; khi đang gặp những bệnh nhiễm khuẩn kèm sốt, hoặc bệnh cúm.
TS. BS. Lê Thanh Hải