Những lợi ích sức khỏe của việc bổ sung vitamin đang gây tranh cãi. Trong một số trường hợp, bổ sung vitamin thậm chí có thể gây nguy hiểm.
Những lợi ích sức khỏe của việc bổ sung vitamin đang gây tranh cãi. Trong một số trường hợp, bổ sung vitamin thậm chí có thể gây nguy hiểm.
Một số chuyên gia y tế và các nhà dinh dưỡng học cho rằng chế phẩm bổ sung là cần thiết vì: hầu hết mọi người không ăn đủ trái cây và rau củ; ăn thực phẩm đã chế biến, thiếu các dưỡng chất thiết yếu; đất để trồng rau củ và trái cây đã cạn kiệt, do đó thiếu khoáng chất thiết yếu; phụ nữ mang thai và người cao tuổi cần nhiều vitamin hơn so với thực phẩm cung cấp; dùng thuốc có thể cản trở hấp thu vitamin.
Nhưng những người tập thể dục thường xuyên, ăn cân bằng các loại thực phẩm trong mỗi bữa ăn, không hút thuốc và uống rượu vừa phải có cần thiết dùng chế phẩm bổ sung vitamin không?
Độ an toàn của chế phẩm bổ sung
Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) Hoa Kỳ cho rằng "hàng triệu người Mỹ dùng multivitamin và không có tác động xấu." Tuy nhiên, bổ sung chế độ ăn không điều chỉnh như cách dùng thuốc vì chúng được FDA coi là an toàn cho đến khi chứng minh là không an toàn. FDA cảnh báo rằng nhiều chế phẩm bổ sung có chứa các thành phần có tác dụng sinh học mạnh, và các sản phẩm này có thể không an toàn cho tất cả mọi người. Nếu bạn mắc một số bệnh và dùng những sản phẩm này, bạn có thể có nguy cơ.
Bổ sung chế độ ăn không điều chỉnh như cách dùng thuốc, và đó có thể là sự lựa chọn mạo hiểm cho một số người dùng.
Một số nghiên cứu đã tập trung vào lời cảnh báo của FDA. Một câu chuyện trong Báo cáo khách hàng gần đây đã đưa ra một trường hợp bi thảm từ năm 2014. Một bé trai sinh non 2 tháng và được dùng men vi sinh trong điều trị tích cực để ngăn ngừa nhiễm trùng đường ruột. Tuy nhiên, men vi sinh đã khiến bé bị nhiễm nấm nặng trong ruột, và bé đã qua đời khi được 8 ngày tuổi. FDA đã nghiên cứu và thấy men vi sinh bị nhiễm nấm, do đó đã thu hồi men vi sinh trên toàn nước Mỹ và ra tuyên bố kêu gọi các bác sĩ nên thận trọng hơn khi sử dụng chế phẩm bổ sung cho những người có hệ miễn dịch bị tổn thương.
Nhưng mối nguy hiểm không chỉ gặp ở trẻ sơ sinh. Một nghiên cứu năm 2005 được công bố trên tạp chí British Medical Journal (BMJ) đã kết luận "Các bằng chứng về việc dùng multivitamin và chế phẩm bổ sung khoáng chất để giảm nhiễm trùng ở người cao tuổi là yếu và còn mâu thuẫn."
Một nghiên cứu khác từ năm 2009 do nhà nghiên cứu tại Phòng Khoa học Y tế công cộng, Trung tâm Nghiên cứu ung thư Fred Hutchinson ở Seattle thực hiện. Sau khi theo dõi hơn 160.000 phụ nữ mãn kinh trong những năm 1990, trong thời gian trung bình 8 năm, nghiên cứu “đã cung cấp bằng chứng thuyết phục rằng sử dụng multivitamin ít hoặc không tác động đến nguy cơ mắc các bệnh ung thư hay gặp, bệnh tim mạch, hoặc tổng số tử vong ở phụ nữ mãn kinh”.
Năm 2006, các chuyên gia tại Viện Y tế quốc gia Hoa Kỳ đã tranh luận mà không có bằng chứng rõ ràng rằng vitamin giúp ngăn ngừa các bệnh mãn tính.
Vậy các nhà nghiên cứu đã kết luận như thế nào về chế phẩm bổ sung? Họ mập mờ kết luận như sau:
• Những lợi ích sức khỏe của việc sử dụng multivitamin vẫn còn tranh cãi.
• Một số người có thể nhận được quá nhiều một vài chất dinh dưỡng.
• Có thể có tương tác giữa multivitamin và khoáng chất với các thuốc kê đơn hoặc thuốc không cần đơn.
Các viên chống ôxy hóa
Một nghiên cứu được đăng trên tạp chí Journal of the American Medical Association cho biết một số chế phẩm bổ sung chất chống ôxy hóa không những không có hiệu quả mà còn có thể nguy hại đến sức khỏe của bạn. Nghiên cứu năm 2007 bao gồm hơn 232.000 người đã đưa ra kết luận rằng chế phẩm bổ sung chất chống ôxy hóa có thể "làm tăng nguy cơ tử vong."
Tại sao các chất chống ôxy hóa lại không tốt đối với bạn? Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng chúng ta không nên thận trọng về các gốc tự do như chúng ta vẫn làm; cơ thể chúng ta thực sự cần một lượng gốc tự do để thực hiện một số chức năng như điều hòa nồng độ đường máu.
Có chế phẩm bổ sung nào an toàn không?
Các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng không phải tất cả các chế phẩm bổ sung đều được tạo ra như nhau. Một số nhãn hàng có nguồn gốc từ các nguồn thực phẩm toàn phần, trong khi những thương hiệu chủ đạo khác được pha thêm các thành phần tổng hợp. Các nghiên cứu nói trên không đưa ra nhãn hiệu vitamin nào được dùng cho đối tượng nào.
bổ sung vitamin cũng cần theo chỉ định của thầy thuốc.
Một số chế phẩm bổ sung vitamin được giải phóng theo thời gian, trong khi những chế phẩm bổ sung vitamin khác lại giải phóng toàn bộ vào hệ tiêu hóa cùng một lúc, chạy đua tới vị trí để được cơ thể hấp thu, sau đó được thận đào thải.
Nói chuyện với bác sĩ về việc sử dụng chế phẩm bổ sung
Nếu bạn đang mang thai, bác sĩ có thể tư vấn cho bạn dùng chế phẩm bổ sung folate. Nếu bạn hay bị herpes, bạn có thể cần bổ sung lysine. Nếu bạn lo ngại về sức khỏe của tuyến tiền liệt, thì cây cọ lùn hoặc một số chế phẩm bổ sung tự nhiên khác có thể là sự lựa chọn đúng. Nếu bạn tiêu hóa thức ăn kém, thì axit hydrochloric và pepsin có thể có lợi cho bạn. Nếu thời gian gần đây bạn đã dùng kháng sinh, thì nên xem xét thiết lập lại hệ vi khuẩn chí đường tiêu hóa bằng men vi sinh.
Phần lớn hệ miễn dịch của bạn nằm trong ruột, vì vậy nếu bạn đang lựa chọn sử dụng một chế phẩm bổ sung, nên cân nhắc chế phẩm bổ sung hỗ trợ sức khỏe đường tiêu hóa. Nếu bạn có chế độ ăn uống kém, dùng multivitamin vào buổi sáng và buổi tối có thể có hiệu quả hơn so với một chế độ ăn uống nhiều đồ ăn vặt. Nhưng bạn nên tìm hiểu kỹ về multivitamin trước khi sử dụng.
BS. Tuyết Mai
((Theo MNN))