Aspirin và các thuốc NSAID: Vì sao khuyến cáo bệnh nhân hen không được dùng?

      -
  • Than phiền
  • gplus
  • pinterest
Bệnh nhân hen phế quản cần tránh sử dụng một số thuốc để tránh làm khởi phát các cơn hen hoặc làm các cơn hen nặng hơn.
Aspirin và các thuốc NSAID: Vì sao khuyến cáo bệnh nhân hen không được dùng?

Bệnh nhân hen phế quản cần tránh sử dụng một số thuốc để tránh làm khởi phát các cơn hen hoặc làm các cơn hen nặng hơn. Thuốc aspirin và các thuốc chống viêm giảm đau không steroid (NSAID) là các thuốc cần tránh sử dụng ở bệnh nhân hen, vì sao?


Thời tiết hiện nay ở miền Bắc đang có độ ẩm cao, hay còn gọi là trời nồm. Khi độ ẩm lên cao tới mức bão hòa sẽ là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh lý, đặc biệt là các bệnh hô hấp, trong đó có bệnh hen. Trong tiết ẩm ướt, bệnh hen phế quản sẽ rất đáng ngại, cơn hen ở mức độ nặng hơn. Các cơn khó thở xuất hiện thường xuyên hơn, nếu kèm theo nhiễm khuẩn thì mức độ cơn hen sẽ càng trầm trọng. Bệnh hen thường gặp ở người cao tuổi. Đồng thời, người cao tuổi cũng dễ mắc nhiều bệnh cùng lúc nên phải dùng rất nhiều loại thuốc khác nhau. Việc dùng một số thuốc cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh hen cho những người có nguy cơ cao hoặc làm khởi phát cơn hen ở người bệnh hen, đồng thời khiến cơn hen sẽ trở nên nặng hơn. Aspirin và các thuốc NSAID (như piroxicam, ketoprofen, ibuprofen, indomethacin...) là thuốc có khuyến cáo bệnh nhân hen không nên dùng.


Tác động của aspirin và các thuốc NSAID lên bệnh hen thế nào?

Aspirin và các thuốc NSAID bao gồm nhiều chất có thành phần hóa học khác nhau nhưng cách thức tác dụng gần tương tự nhau là ức chế các chất trung gian hóa học gây viêm, nhất là prostaglandin. Vì vậy, thuốc có tác dụng làm giảm đau trong quá trình viêm. Thuốc thường được sử dụng trong điều trị đau đầu, các bệnh về khớp (gút, viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp mạn tính, đau thần kinh tọa...).


Vì sao khuyến cáo bệnh nhân hen không được dùng?Aspirin và các thuốc NSAID có thể gây co thắt phế quản và làm khởi phát cơn hen.


Tác dụng ngoại ý của các thuốc này là có thể gây co thắt phế quản và làm khởi phát các cơn hen nặng. Đặc biệt là ở những người bệnh hen có kết hợp với viêm xoang và polyp cuốn mũi, các cơn hen nặng sẽ rõ rệt hơn. Đồng thời, các thuốc này có thể là nguyên nhân gây ra bệnh hen cho một số trường hợp không có bệnh hen trước đó có thể xuất hiện các triệu chứng của hen sau khi dùng thuốc. Có trường hợp người bệnh hen đã điều trị ổn định, do không biết nên đã dùng aspirin chữa đau đầu, bất ngờ lên cơn hen rất nặng phải cấp cứu. Nguy cơ phản ứng của các thuốc này phụ thuộc vào loại thuốc, liều lượng dùng và mức độ nhạy cảm của từng cá nhân.


Aspirin có thể gây ra phản ứng lên cơn hen không theo cơ chế miễn dịch, vì thế còn gọi là dị ứng giả hay đặc ứng. Cơ chế đặc ứng gây hen của aspirin liên quan đến nhiều yếu tố, trong đó có liên quan tới mất cân bằng chuyển hóa acid arachidonic, tăng giải phóng các chất trung gian từ dưỡng bào (mastocyte) phế quản, các chất trung gian tiền viêm, prostaglandin và leucotrien... Các phản ứng của người có bệnh hen với aspirin và các thuốc NSAID có biểu hiện tương đối giống nhau. Các cơn hen cấp thường xuất hiện khoảng một giờ sau uống thuốc, sau đó xuất hiện chảy nước mũi, đỏ mắt và nổi ban đỏ ở đầu và cổ. Những phản ứng này có thể rất nguy hiểm. Một liều duy nhất của các thuốc này có thể gây co thắt phế quản nặng, sốc, mất ý thức và ngừng thở. Các phản ứng này ít xảy ra ở người trẻ tuổi mà thường xuất hiện sau tuổi 30 - 40, rồi tồn tại đến hết đời.


Những bệnh nhân có nhạy cảm với aspirin nên cố gắng tránh dùng aspirin cũng như những sản phẩm có aspirin và những sản phẩm có liên quan đến aspirin như thuốc NSAID (ibuprofen, piroxicam, ketoprofen...). Hen nhạy cảm với aspirin hiếm thấy ở trẻ em nhưng khi trẻ bị hen nhạy cảm với aspirin cũng không bao giờ được dùng aspirin. Nếu người có bệnh hen buộc phải sử dụng aspirin hoặc các thuốc NSAID thì nên chọn sử dụng các thuốc có tác dụng ức chế chọn lọc men cyclooxygenase 2 (COX-2) như rofecoxib, nimesulid. Việc điều trị giảm mẫn cảm với các thuốc này có thể được tiến hành tại các cơ sở chuyên khoa nếu cần thiết. Nếu người bệnh hen không còn lựa chọn nào khác mà buộc phải dùng các thuốc này thì nên dùng thử và theo dõi phản ứng. Việc dùng thử aspirin chỉ nên thực hiện ở bệnh viện và khi bệnh hen đã thuyên giảm. Bệnh nhân hen đã biết là không nhạy cảm với aspirin (đã dùng trước đây nhưng không có vấn đề gì) thì có thể sử dụng aspirin và các sản phẩm có liên quan đến aspirin.


Hen phế quản do aspirin thường xảy ra ở những người có tiền sử dị ứng (viêm mũi dị ứng, người từng có những cơn hen đã điều trị ổn định...). Bệnh hen xuất hiện đợt cấp tính khi sử dụng aspirin, các triệu chứng thường xuất hiện 2 - 3 giờ sau dùng thuốc với biểu hiện nặng, kéo dài, thậm chí tử vong. Vì vậy, các trường hợp viêm mũi xoang dị ứng là đối tượng nguy cơ cao bị hen do thuốc aspirin cũng nên tránh dùng aspirin.


Lời khuyên của thầy thuốc

Người bệnh hen nên dùng thuốc kiểm soát cơn hen theo đúng chỉ định của thầy thuốc. Ngoài ra, cần tránh các yếu tố dị nguyên dễ gây kích thích cơn hen như: phấn hoa, khói bụi, khói thuốc lá... Việc bệnh nhân hen phải dùng thuốc để điều trị các bệnh khác cũng cần thận trọng. Nguyên tắc sử dụng thuốc aspirin và các thuốc NSAID: Bắt đầu bằng loại thuốc có ít tác dụng phụ nhất, dùng liều tối thiểu có hiệu quả, không vượt liều tối đa; thận trọng với bệnh nhân có tiền sử dạ dày, dị ứng, suy gan, suy thận, người già, phụ nữ có thai. Phải theo dõi các tai biến, tác dụng phụ trong quá trình dùng thuốc và chú ý các tương tác của thuốc NSAID với các thuốc khác. Không kết hợp các thuốc NSAID với nhau vì không làm tăng hiệu quả mà chỉ tăng tác dụng phụ.


DS. Nguyễn Thanh Lâm


Tag :

  • Than phiền
  • gplus
  • pinterest
Bình luận (0)
Đánh giá:

Aspirin và các thuốc NSAID: Vì sao khuyến cáo bệnh nhân hen không được dùng?

Bệnh nhân hen phế quản cần tránh sử dụng một số thuốc để tránh làm khởi phát các cơn hen hoặc làm các cơn hen nặng hơn.


Aspirin va cac thuoc NSAID: Vi sao khuyen cao benh nhan hen khong duoc dung?


Benh nhan hen phe quan can tranh su dung mot so thuoc de tranh lam khoi phat cac con hen hoac lam cac con hen nang hon.


Benh nhan hen phe quan can tranh su dung mot so thuoc de tranh lam khoi phat cac con hen hoac lam cac con hen nang hon. Thuoc aspirin va cac thuoc chong viem giam dau khong steroid (NSAID) la cac thuoc can tranh su dung o benh nhan hen, vi sao?


Thoi tiet hien nay o mien Bac dang co do am cao, hay con goi la troi nom. Khi do am len cao toi muc bao hoa se la nguyen nhan gay ra nhieu benh ly, dac biet la cac benh ho hap, trong do co benh hen. Trong tiet am uot, benh hen phe quan se rat dang ngai, con hen o muc do nang hon. Cac con kho tho xuat hien thuong xuyen hon, neu kem theo nhiem khuan thi muc do con hen se cang tram trong. Benh hen thuong gap o nguoi cao tuoi. Dong thoi, nguoi cao tuoi cung de mac nhieu benh cung luc nen phai dung rat nhieu loai thuoc khac nhau. Viec dung mot so thuoc cung co the la nguyen nhan gay benh hen cho nhung nguoi co nguy co cao hoac lam khoi phat con hen o nguoi benh hen, dong thoi khien con hen se tro nen nang hon. Aspirin va cac thuoc NSAID (nhu piroxicam, ketoprofen, ibuprofen, indomethacin...) la thuoc co khuyen cao benh nhan hen khong nen dung.


Tac dong cua aspirin va cac thuoc NSAID len benh hen the nao?

Aspirin va cac thuoc NSAID bao gom nhieu chat co thanh phan hoa hoc khac nhau nhung cach thuc tac dung gan tuong tu nhau la uc che cac chat trung gian hoa hoc gay viem, nhat la prostaglandin. Vi vay, thuoc co tac dung lam giam dau trong qua trinh viem. Thuoc thuong duoc su dung trong dieu tri dau dau, cac benh ve khop (gut, viem khop dang thap, thoai hoa khop, viem cot song dinh khop, viem khop man tinh, dau than kinh toa...).


Vi sao khuyen cao benh nhan hen khong duoc dung?Aspirin va cac thuoc NSAID co the gay co that phe quan va lam khoi phat con hen.


Tac dung ngoai y cua cac thuoc nay la co the gay co that phe quan va lam khoi phat cac con hen nang. Dac biet la o nhung nguoi benh hen co ket hop voi viem xoang va polyp cuon mui, cac con hen nang se ro ret hon. Dong thoi, cac thuoc nay co the la nguyen nhan gay ra benh hen cho mot so truong hop khong co benh hen truoc do co the xuat hien cac trieu chung cua hen sau khi dung thuoc. Co truong hop nguoi benh hen da dieu tri on dinh, do khong biet nen da dung aspirin chua dau dau, bat ngo len con hen rat nang phai cap cuu. Nguy co phan ung cua cac thuoc nay phu thuoc vao loai thuoc, lieu luong dung va muc do nhay cam cua tung ca nhan.


Aspirin co the gay ra phan ung len con hen khong theo co che mien dich, vi the con goi la di ung gia hay dac ung. Co che dac ung gay hen cua aspirin lien quan den nhieu yeu to, trong do co lien quan toi mat can bang chuyen hoa acid arachidonic, tang giai phong cac chat trung gian tu duong bao (mastocyte) phe quan, cac chat trung gian tien viem, prostaglandin va leucotrien... Cac phan ung cua nguoi co benh hen voi aspirin va cac thuoc NSAID co bieu hien tuong doi giong nhau. Cac con hen cap thuong xuat hien khoang mot gio sau uong thuoc, sau do xuat hien chay nuoc mui, do mat va noi ban do o dau va co. Nhung phan ung nay co the rat nguy hiem. Mot lieu duy nhat cua cac thuoc nay co the gay co that phe quan nang, soc, mat y thuc va ngung tho. Cac phan ung nay it xay ra o nguoi tre tuoi ma thuong xuat hien sau tuoi 30 - 40, roi ton tai den het doi.


Nhung benh nhan co nhay cam voi aspirin nen co gang tranh dung aspirin cung nhu nhung san pham co aspirin va nhung san pham co lien quan den aspirin nhu thuoc NSAID (ibuprofen, piroxicam, ketoprofen...). Hen nhay cam voi aspirin hiem thay o tre em nhung khi tre bi hen nhay cam voi aspirin cung khong bao gio duoc dung aspirin. Neu nguoi co benh hen buoc phai su dung aspirin hoac cac thuoc NSAID thi nen chon su dung cac thuoc co tac dung uc che chon loc men cyclooxygenase 2 (COX-2) nhu rofecoxib, nimesulid. Viec dieu tri giam man cam voi cac thuoc nay co the duoc tien hanh tai cac co so chuyen khoa neu can thiet. Neu nguoi benh hen khong con lua chon nao khac ma buoc phai dung cac thuoc nay thi nen dung thu va theo doi phan ung. Viec dung thu aspirin chi nen thuc hien o benh vien va khi benh hen da thuyen giam. Benh nhan hen da biet la khong nhay cam voi aspirin (da dung truoc day nhung khong co van de gi) thi co the su dung aspirin va cac san pham co lien quan den aspirin.


Hen phe quan do aspirin thuong xay ra o nhung nguoi co tien su di ung (viem mui di ung, nguoi tung co nhung con hen da dieu tri on dinh...). Benh hen xuat hien dot cap tinh khi su dung aspirin, cac trieu chung thuong xuat hien 2 - 3 gio sau dung thuoc voi bieu hien nang, keo dai, tham chi tu vong. Vi vay, cac truong hop viem mui xoang di ung la doi tuong nguy co cao bi hen do thuoc aspirin cung nen tranh dung aspirin.


Loi khuyen cua thay thuoc

Nguoi benh hen nen dung thuoc kiem soat con hen theo dung chi dinh cua thay thuoc. Ngoai ra, can tranh cac yeu to di nguyen de gay kich thich con hen nhu: phan hoa, khoi bui, khoi thuoc la... Viec benh nhan hen phai dung thuoc de dieu tri cac benh khac cung can than trong. Nguyen tac su dung thuoc aspirin va cac thuoc NSAID: Bat dau bang loai thuoc co it tac dung phu nhat, dung lieu toi thieu co hieu qua, khong vuot lieu toi da; than trong voi benh nhan co tien su da day, di ung, suy gan, suy than, nguoi gia, phu nu co thai. Phai theo doi cac tai bien, tac dung phu trong qua trinh dung thuoc va chu y cac tuong tac cua thuoc NSAID voi cac thuoc khac. Khong ket hop cac thuoc NSAID voi nhau vi khong lam tang hieu qua ma chi tang tac dung phu.


DS. Nguyen Thanh Lam


RẤT NHIỀU SẢN PHẨM

DANH BẠ PHONG PHÚ

Đa dạng hàng trăm ngàn thuốc

CÁC THƯƠNG HIỆU NỔI TIẾNG

ĐỊA CHỈ NHÀ THUỐC

Chi tiết từng ngõ, phố, quận, huyện

TIN TỨC CẬP NHẬT

TIN SỨC KHỎE HỮU ÍCH

Các tin y tế cập nhật liên tục

HỖ TRỢ NHANH CHÓNG

HỖ TRỢ NHANH CHÓNG

Tư vẫn miễn phí, nhiệt tình

RẤT NHIỀU SẢN PHẨM

DANH BẠ PHONG PHÚ

Đa dạng hàng trăm ngàn thuốc

TIN TỨC CẬP NHẬT

TIN SỨC KHỎE HỮU ÍCH

Các tin y tế cập nhật liên tục

Giá Thuốc www.giathuoc.net Hà Nội, Việt Nam 123 ABC VN-HN 10000 VN ‎0912121212