Trong suốt nhiều năm làm việc chuyên ngành hô hấp, tôi khám và điều trị cho bệnh nhân (BN) hen suyễn chỉ “chăm bẳm” vào việc dự phòng hen suyễn, cắt cơn khó thở...
Vừa rồi, dù văn hóa phương Đông của chúng ta ngại nói về tình dục (nhất là nữ giới), tôi gặp phải một BN nữ đến khám và than rằng, khi mức “nhu cầu năng lượng” của cô ta tăng lên, phổi cô ta thấy như hỏng đi và... Nói theo ngôn ngữ tình dục học, “cảm xúc” của cô ta như bị... chặn lại.
Ảnh minh họa
Hoạt động tình dục “thỏa hiệp” với hen suyễn?
Các kết quả của một nghiên cứu (do Meyer thực hiện) gợi ý rằng, thầy thuốc cần thiết phải hỏi BN hen suyễn về chức năng tình dục của họ. Nghiên cứu cho thấy rằng, 2/3 trong số 353 người bị hen suyễn được hỏi để khảo sát về hoạt động tình dục của họ trả lời rằng, hoạt động tình dục bị ảnh hưởng bởi hen suyễn. 1/5 trong số đó đã nói hen suyễn đã làm họ phải “kiêng khem”.
Đối với bác sĩ điều trị, cần nói về hoạt động tình dục của BN trong lúc khám để đánh giá hen suyễn có thể cứu sống “cuộc đời tình dục” của BN. Không như chúng ta nhầm tưởng, đơn giản là cắt cơn, đơn giản là dự phòng cơn hen là cho rằng ta đã kiểm soát được hen suyễn. Không phải vậy! Các giới hạn trầm trọng về chức năng tình dục cũng cho thấy rằng hen suyễn không dễ được kiểm soát.
Meyer và nhóm nghiên cứu của ông tại Trung tâm Phổi Đại học Harlem đã thực hiện một khảo sát, đối với những BN hen suyễn nặng được nhập vào phòng cấp cứu. Mỗi người tham gia nghiên cứu được hỏi để hoàn tất bảng câu hỏi về chất lượng cuộc sống 3 tuần sau khi vào phòng cấp cứu. Các câu trả lời của BN đã vẽ lên một bức tranh đầy xúc động.
Trong số 80% BN tiếp tục có hoạt động tình dục thì 58% trong đó nói rằng hen suyễn đã làm giảm tần suất “lên giường” của họ. Nhóm của Meyer cũng đã thấy rằng, những người giảm hoạt động tình dục do hen suyễn có thể bị trầm cảm và “không buồn” kiểm soát sức khỏe của họ. Nhưng chưa rõ việc có đúng trầm cảm làm giới hạn hoạt động tình dục, hay hoạt động tình dục bị giới hạn do hen suyễn dẫn đến trầm cảm.
Cái gì kích hoạt cơn hen cấp lúc “lên giường”?
Hoạt động thể lực gia tăng trong lúc sinh hoạt tình dục có thể làm cho đường dẫn khí bị viêm, co thắt, và thậm chí xẹp lại. Thở ngắn kéo dài có thể là lý do mà một số BN hen suyễn tránh tình dục một cách hoàn toàn. Giường ngủ - nơi mà việc “làm tình” thường xảy ra - có thể chứa các tác nhân kích hoạt hen suyễn. Trên giường ngủ có thể có mạt nhà, lông vật nuôi trong nhà (như lông mèo chẳng hạn), thậm chí cũng có thể có hen suyễn do nhựa của bao cao su! (Một số nghiên cứu trên nhân viên y tế cho thấy có phản ứng dị ứng với găng cao su).
Bạn có thể làm gì?
BN bị suyễn hãy nói thẳng mọi thứ liên quan mà họ gặp phải trong đời sống tình dục nếu bác sĩ không hỏi. BN không nên nói hen suyễn đã được kiểm soát tốt, trừ khi BN biết rõ là hen suyễn không ảnh hưởng đối với đời sống tình dục của mình.
Khi đã được bác sĩ kê đơn, nên sử dụng thuốc giãn phế quản nếu hoạt động tình dục gây ra vấn đề, các thuốc này làm giãn cơ của đường dẫn khí lớn và đường dẫn khí nhỏ giúp tăng thông khí. BN có thể sử dụng thuốc viên, dung dịch uống, thuốc hít hay thuốc tiêm, sao cho tác dụng tối ưu của thuốc phải thấy được trong vòng 1 giờ. Tuy nhiên, sử dụng thái quá thuốc giãn phế quản là không tốt. Kiểm tra với bác sĩ của bạn về liều lượng cũng như thời điểm dùng thuốc tối ưu. Thuốc hít cũng nên có để sử dụng hàng ngày cho mục đích kiểm soát dài hạn hen suyễn.
Nếu vấn đề nằm ở chỗ môi trường, nên xác định các tác nhân gây kích hoạt cơn hen suyễn. Nó có phải là tấm drag trải giường, chăn mền hay gối? Xét thấy cần thiết, có thể phải thay tất cả những gì trên giường hay thậm chí thay cả giường mà bạn cho rằng nó là nguyên nhân kích hoạt cơn hen suyễn. Cũng có thể chuyển sang “hoạt động” ở những nơi không “kinh điển” như sofa, sàn nhà, bồn tắm…
…Vài “mẹo thực hành”
Bên cạnh điều chỉnh thuốc men và các yếu tố kích hoạt hen suyễn trong môi trường, có các biện pháp khác mà bạn có thể thực hiện để “phục hồi” đời sống tình dục khỏe mạnh của mình.
Hãy để bạn tình của mình làm “chủ đạo”. Khi bạn tình làm “chủ đạo” trong “vận hành” sẽ giúp người bị hen suyễn thích thú thỏa mãn với sinh hoạt tình dục. Người bị hen suyễn cần “thụ động” hơn sẽ giúp giảm thiểu được triệu chứng thở ngắn.
Có nhiều phương cách trong sinh hoạt tình dục. Chúng ta thường tập trung vào “cơ quan chính yếu” khi giao hợp, nhưng có nhiều cách khác để đạt được sảng khoái bên nhau hơn là luôn phải “chàng-trong-nàng”. Ít mãnh liệt trong làm tình, khi cần thiết, có thể vẫn đạt được “cực khoái”.
Thay đổi thời gian trong ngày khi bạn làm tình. Thông thường, chúng ta thường “sinh hoạt” vào ban đêm, không nhất thiết phải như thế, hãy thử vào cuối giờ sáng hay đầu giờ chiều nếu lịch làm việc của bạn cho phép. Bạn nhớ rằng, những thời điểm này chức năng phổi của bạn có thể là tốt nhất.
Tránh mọi thứ làm gia tăng áp lực lên phổi. Nghĩa là, với tư thế kinh điển, người phụ nữ nằm ngửa bên dưới người đàn ông trong lúc giao hợp, có thể không luôn là chọn lựa tốt cho người bị hen suyễn. Tư thế nên tùy thuộc vào ai là người bị hen suyễn trong “hai ta”!
Giải pháp cho người nữ bị hen suyễn
Các biện pháp chung chung bao gồm, không hút thuốc, tránh uống nhiều rượu vang đỏ (rượu vang đỏ thường có thể kích hoạt cơn hen suyễn). Sử dụng đều đặn các thuốc thích hợp, chẳng hạn thuốc hít dự phòng hen suyễn. Có kế hoạch đều đặn thực hiện lưu lượng đỉnh ký, sẽ giúp đánh giá khả năng thở của bạn, cho phép bạn tiên đoán 1-2 ngày trước khi cơn hen xảy ra, bạn sẽ chủ động ngặn chặn hen suyễn hay tránh “hoạt động” vào ngày mà mình có thể bị cơn hen.
Chồng của bạn cần được điều chỉnh hợp lý để giúp cho vợ mình duy trì được sức khỏe tốt và sẵn sàng cho sự lãng mạn. Trên tất cả, nhất thiết anh ta cũng phải ngưng hút thuốc trong nhà, trong xe hơi cũng như ở mọi nơi gần vợ.
BS. Nguyễn Hoàng Quân