Thời gian gần đây, yoga được biết đến như một bộ môn tập thần kỳ cho mọi lứa tuổi, không chỉ có tác dụng trong việc cải thiện sắc vóc mà còn là liệu pháp cải thiện sức khỏe và phục hồi một số chức năng cơ thể...
Thời gian gần đây, yoga được biết đến như một bộ môn tập thần kỳ cho mọi lứa tuổi, không chỉ có tác dụng trong việc cải thiện sắc vóc mà còn là liệu pháp cải thiện sức khỏe và phục hồi một số chức năng cơ thể, kéo dài tuổi thọ. Chính vì lẽ đó, một số người tự tập theo chia sẻ mà không hiểu được hết về lợi ích và những hệ lụy. Vậy tập luyện thế nào cho đúng, lợi ích như thế nào đối với sức khỏe là vấn đề cần được quan tâm.
Tốt không riêng chỉ phái đẹp
Thực chất, yoga đã xuất hiện từ nhiều năm nay và là một bí quyết làm đẹp từ lâu đời của người Ấn Độ. Tuy nhiên, tập yoga đều đặn có tác dụng tốt đối với sức khỏe con người. Quá trình luyện tập không chỉ tăng cường sức khỏe, giúp cơ thể linh hoạt và dẻo dai, cứng cáp hơn mà còn có được một tinh thần sảng khoái, giảm thiểu tối đa những căng thẳng mệt mỏi. Nhiều người thường nghĩ rằng, yoga chỉ tốt cho phái đẹp, lấy lại eo thon, sự dẻo dai, nhưng điều này hết sức sai lầm vì tập yoga tốt cho cả nam và nữ. Tác dụng cơ bản của yoga là mang đến sự khỏe mạnh từ bên trong và chính những điều đó mang lại cho người ta một sắc diện tươi trẻ, rạng rỡ. Để đạt được điều đó, yoga đòi hỏi người tập phải có lòng kiên trì và lòng tin để đạt đến trạng thái như mình mong muốn, do chính mình cố gắng mà được. Sự thăng bằng trong tâm hồn và thể xác chính là những gì mà yoga sẽ mang đến cho người tập. Việc luyện tập thường xuyên sẽ giúp kích thích sự tuần hoàn máu, giúp tăng hiệu quả của hệ tiêu hóa, giải được các độc tố bên trong cơ thể. Không chỉ thế, tập yoga còn giúp người tập có một giấc ngủ sâu hơn và ngon hơn. Nhờ đó nâng cao sức khỏe cho mọi người.
Phải thừa nhận rằng, yoga đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn và cải tạo vóc dáng. Khi tập các động tác yoga, nguồn năng lượng thừa của người béo sẽ tiêu hao dần nhưng lại không thấy đói, không thèm ăn, có xu hướng kiềm chế bản thân trước các thực phẩm không có lợi và thói ăn vô độ; còn người gầy, khi đã đạt đến mức cân bằng thì sẽ nảy sinh nhu cầu cần cung cấp năng lượng nhiều. Điều đó giải thích vì sao cùng một bài tập yoga lại có thể áp dụng được cho cả người gầy và béo. Đó là bởi yoga có sự điều chỉnh tùy theo thể trạng từng người, điều phối được cả lượng mỡ trong cơ thể, nơi nào cần thì đắp vào sẽ lấy đi nơi nào thừa. Đây là lợi ích mà không phải môn thể dục nào cũng làm được.
Đối với nam giới, khi tập luyện yoga, cơ thể sẽ cho nhiều biểu hiện khả quan về dáng vóc, sức khỏe và có một cơ thể săn chắc... Việc tập luyện về thể chất cũng như thiền định của yoga cải thiện tất cả mọi hoạt động. Khả năng thực hiện các hoạt động trong sinh hoạt, lao động và cả hoạt động “yêu” cũng được cải thiện rất nhiều. Yoga mang lại nhiều lợi ích cho thể chất và tinh thần phái mạnh. Yoga sẽ cho bạn thấy sức mạnh cá nhân tiềm tàng của nam giới bằng tính linh hoạt, độ bền và sức mạnh cơ bắp. Không chỉ có tác dụng làm cơ thể linh hoạt, mềm dẻo hơn, yoga còn được xem là một công cụ hữu ích đối với đời sống tình dục của nam giới. Nhiều bài tập yoga không chỉ có ích cho cơ bắp mà còn thúc đẩy máu lưu thông đến nhiều cơ quan khác trong cơ thể, giúp nam giới kéo dài cuộc “yêu”. Nhận thức về hơi thở và độ nhạy của cơ thể tăng giúp có được sự hài lòng khi “yêu”.
Đối với thai phụ, mỗi một động tác yoga tác động thật sâu vào hệ thống tuyến nội tiết giúp người mẹ lấy lại sự cân bằng trong việc tiết ra hormon trong cơ thể, đem lại sự linh hoạt uyển chuyển cho cơ bắp, loại bỏ các chứng nhức mỏi, phù nề. Những động tác yoga kết hợp hít thở sâu không chỉ mang lại cho người mẹ một tinh thần phấn chấn, giảm đau khớp mà còn kích thích phát triển các giác quan, hệ hô hấp của thai nhi, giảm tỷ lệ sinh non.
Yoga - Dễ nhưng không đơn giản
Về mặt khoa học, các nghiên cứu cho thấy rằng lợi ích của luyện tập thường xuyên yoga đối với sức khỏe là hoàn toàn có thật. Các động tác không quá khó nhất là hiện nay nhiều chia sẻ trên mạng xã hội khiến rất nhiều người tự tập luyện. Điều này không thật sự tốt, bởi vì thực tế các động tác của yoga không đơn giản như những gì nhìn thấy. Nhất là đối với những người có tiền sử bệnh mạn tính. Tại cơ sở y tế có một số bệnh nhân mắc xương khớp đã vào viện và tâm sự đã đi tập rất hào hứng, tập với cường độ rất cao nhưng bị những chấn thương quá tải do tập quá sức hoặc sai tư thế.
Mặc dù đã có nhiều lời cảnh báo rằng, khi tập luyện bất kỳ môn thể thao nào cũng cần có tư vấn của các chuyên gia, kể cả tập yoga nhưng một số người vẫn tự luyện tập. Các cảnh báo cho thấy một số động tác khá nguy hiểm cho hệ cơ xương khớp, đó là sai tư thế hoặc những động tác ở trạng thái quá tầm. Nếu thực hiện động tác không chính xác, vận động sai tư thế thì không chỉ ảnh hưởng tới cơ bắp mà còn ảnh hưởng tới các khớp xương, thậm chí ảnh hưởng tới nhiều cơ quan trong cơ thể như hệ tiêu hóa, tuần hoàn... vì tập các asana, tất cả các khớp xương, cột sống và cơ thể đều phải vận động theo tư thế khó khăn hơn tư thế thông thường. Ngoài ra, có thể dẫn đến chấn thương, trật khớp, gãy xương, tai biến tim mạch, suy kiệt. Bên cạnh đó, tập thở trong yoga rất quan trọng, nếu không được hướng dẫn cách thở, việc luyện tập sẽ không hiệu quả nữa.
Khuyến cáo
Thực hành các tư thế (asana) sai cách có thể khiến chúng ta bị chấn thương hoặc ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, vì vậy, khi tập cần có sự tư vấn, hướng dẫn cặn kẽ của chuyên gia. Thời gian tập phù hợp nên vào sáng sớm, tâm trí tỉnh táo còn cơ thể cứng; vào buổi tối, cơ thể dẻo dai hơn sau một ngày hoạt động còn tâm trí bắt đầu mệt mỏi. Nếu bạn tập yoga vào buổi sáng, nên tập thở trước, sau đó mới tập các động tác. Tập buổi tối, tập các động tác trước rồi mới tập thở. Sau buổi tập, bạn thấy đầu óc thanh thản, cơ thể nhẹ nhàng, đó mới là tập yoga đúng cách. Tập luyện nên đều đặn chứ không phải tập hối hả rồi sau một thời gian lại bỏ bẵng đi. Đối với trẻ em dưới 15 tuổi, bên cạnh hiệu quả đạt được, vấn đề an toàn trong tập luyện yoga cho trẻ quan trọng hơn. Vì ở trẻ phát triển đòi hỏi phải luôn hoạt động, leo trèo, chạy nhảy và các phương pháp thể dục cho trẻ cần có trò chơi, ganh đua. Vì thế, yoga không thích hợp với trẻ nhỏ và thiếu niên dưới 15 tuổi.
BS. Phạm Thanh Lan