Mâm ngũ quả truyền thuyết và vị thuốc

      -
  • Than phiền
  • gplus
  • pinterest
Cứ mỗi độ xuân về, năm hết Tết đến, là người Việt Nam dù nghèo khó đến đâu cũng gắng lo sắm sao cho đủ một mâm ngũ quả được bày biện trên mâm bồng sơn son thếp vàng hay trong đĩa lớn đặt lên bàn thờ để cúng tổ tiên.
Mâm ngũ quả truyền thuyết và vị thuốc

Cứ mỗi độ xuân về, năm hết Tết đến, là người Việt Nam dù nghèo khó đến đâu cũng gắng lo sắm sao cho đủ một mâm ngũ quả được bày biện trên mâm bồng sơn son thếp vàng hay trong đĩa lớn đặt lên bàn thờ để cúng tổ tiên. Nếu trang trọng hơn bên cạnh mâm ngũ quả lại có cặp bánh chưng xanh, cành đào hoa nở, nụ đỏ chi chít, mỗi bên bàn thờ là một cây mía, cùng câu đối đỏ treo cân xứng hai bên, khiến cho khoảng không gian tâm linh này trở nên ấm áp lạ thường.


Mâm ngũ quả được bày gồm năm loại, mỗi quả mỗi màu tượng trưng cho thuyết ngũ hành (kim màu trắng, mộc màu xanh, thủy màu đen, hỏa màu đỏ, thổ màu vàng), tạo nên sự giao hòa của đất trời, là kết quả lao động của con người, đồng thời cũng biểu hiện cho ước nguyện của gia chủ mong một năm mới no đủ, mùa màng bội thu.



Ngày nay, cuộc sống hiện đại cùng với sự giao lưu rộng rãi thì mâm ngũ quả cũng có nhiều biến đổi tùy thuộc vào từng vùng, từng địa phương, từng hoàn cảnh kinh tế khác nhau trong mỗi gia đình mà các vật trang trí trong mâm cũng khác nhau. Chẳng hạn ngoài chuối, bưởi, phật thủ, cam, quýt còn ớt, táo ta, hồng, dưa hấu, dứa, na, nho..., nhưng không thể thiếu được chuối tiêu xanh, bưởi, quýt hay cam.


Mâm ngũ quả không những đã tạo nên những sản vật thờ cúng cổ truyền của dân tộc ta, mà lại là những loại quả giàu dinh dưỡng có dược tính cao, nên trong y học cổ truyền còn coi đó là những vị thuốc có công hiệu trị liệu được nhiều bệnh. Đồng thời là những món ăn bổ sung cho cơ thể nhiều dinh dưỡng, vitamin, khoáng chất giúp duy trì sự sống cho con người.


Sau đây xin điểm qua tác dụng về dược lý và trị liệu của các quả chính có trong mâm ngũ quả thường hay được bày biện như sau:



Chuối tiêu: Chuối tiêu có màu xanh thuộc mộc. Theo Đông y có vị ngọt, tính lạnh, không độc, chứa nhiều protein, acid béo, tinh bột, phospho, sắt, vitamin A, B, C, E... có tác dụng thanh vị hỏa, giải nhiệt độc... chủ trị nhiều bệnh chứng như táo bón, trị phù thũng, ho, nhọt sưng đau, chữa trúng độc, chữa hắc lào mới phát, phụ nữ sau sinh ít sữa, chứng tăng huyết áp...


Chuối chín làm tăng hồng cầu, tăng huyết sắc tố, làm giảm nhiễm acid do ăn nhiều thịt, mỡ, hoặc quá nhiều ngũ cốc. Ngoài ra, chuối chín tươi còn coi là thuốc trị bệnh đường ruột, kể cả tiêu chảy, lị, hay lợi tiểu khi phù thũng, làm tăng khả năng hấp thu cho trẻ khi bị mắc chứng suy dinh dưỡng. Phương thuốc tiêu biểu trị liệu một số bệnh từ chuối tiêu:


- Trị trẻ suy dinh dưỡng: Chuối tiêu chín 1,2kg, thịt cóc sấy khô tán bột mịn 1kg, lòng đỏ trứng gà luộc chín 0,2kg. Tất cả ba thứ trộn đều, giã nhuyễn vo viên to 6g, sấy khô cất dùng dần. Mỗi ngày uống từ 6 - 12g.


- Trị táo bón, ruột khô: Chuối tiêu 1 - 2 quả, đường phèn vừa đủ. Bóc vỏ chuối tiêu cho cùng đường phèn hấp cách thủy. Ngày ăn 1 - 2 lần, cần ăn vài ngày liền.


Bưởi: Có nơi gọi là quả bòng, người Thái gọi là cọ phúc, thuộc họ cam quýt (Rutaceae). Bưởi có màu vàng thuộc thổ. Theo Đông y có vị chua ngọt, tính hàn đi vào các kinh tỳ và can, có tác dụng tiêu cơm, giảm viêm, điều khí, tiêu đờm... chủ trị các bệnh về huyết quản, đặc biệt là bệnh về tim, động mạch vành, làm giảm độ cô đọng của tiểu cầu, tăng tính ổn định các chất trôi nổi trong máu.




Ngoài ra bưởi còn chứa hàm lượng vitamin C khá cao, đường, protein, lipid, phospho có tác dụng kháng viêm, chống co giật.


Vỏ quả bưởi chữa đầy trướng bụng, bí tiểu tiện. Vỏ hạt bưởi trong có chứa chất pectin có tác dụng cầm máu.


Múi bưởi có tác dụng giải khát, là thức ăn tốt cho người tiểu đường. Trong tép bưởi chứa hàm lượng vitamin C khá cao nên cũng là một chất có tác dụng chống ôxy hóa mạnh (antioxidants) kìm hãm các phần tử tự do khiến chống lại quá trình lão hóa và phát triển ung thư từ tế bào.


Hoa bưởi dùng ướp trà, chưng cất nước hoa làm trong các loại bánh. Phương thuốc tiêu biểu chữa bệnh từ bưởi:


- Trị chứng ho, đờm khí: Bưởi 1 quả bổ thành miếng hấp với gà rồi ăn. Ngày 1 thang, cần ăn vài ngày liền.


- Trị ho ở người già: Cùi bưởi cùng phèn chua lượng thích hợp đun chín mỗi ngày uống từ 50 - 100g.


- Giải uất trong gan, hạ khí, tiêu đờm, rất thích hợp trị chứng tức ngực, đau sườn, khí thượng, hay chán ăn do giận dữ làm ảnh hưởng tới gan.


Lấy vỏ quả bưởi tươi nướng cháy lớp vỏ ngoài rồi cạo sạch, cho vào trong nước ngâm 1 ngày để vị đắng có trong vỏ bưởi tan ra, sau cắt thành miếng cho vào đun với nước đến khi gần chín cắt nhỏ hai củ hành cho vào, nêm muối, dầu ăn để dùng kèm trong bữa cơm. Ngày ăn 1 thang, cần ăn vài ngày liền.


Quýt: Có màu vàng thuộc thổ. Đông y cũng cho rằng có vị chua, tính mát, tác dụng giải khát trừ đàm, kiện tỳ, hòa vị, ấm phổi trị ho, tẩm bổ cơ thể... Vỏ quýt và lá quýt chứa tinh dầu làm thuốc trị ho, trừ đờm, chậm tiêu hóa... còn vỏ quýt xanh (thanh bì) có vị đắng cay, tính ấm, đi vào can, đởm, tác dụng giảm đau, tăng tiêu hóa. Vỏ quýt chín (trần bì) vị cay đắng, tính ấm, đi vào tỳ và phế; tác dụng làm long đờm, chữa ho, ợ hơi, buồn nôn, nôn. Phương thuốc trị bệnh tiêu biểu từ quýt:


- Rượu thanh bì hồi hương: Công hiệu làm khí huyết lưu thông, thích hợp sử dụng cho người trầm uất. Các vị gồm: hồi hương nhỏ 15g, thanh bì 15g, rượu vừng 250g. Rửa sạch các vị thuốc trên, sau đổ rượu vào ngâm trong 3 ngày là dùng được. Mỗi lần uống từ 15 - 30g, ngày uống 2 lần.


Táo ta: Còn gọi là táo chua, tên khoa học Ziziphus mauritiana thuộc họ táo (Rhamnacaceae) có màu xanh thuộc Mộc. Theo đông y có vị chua ngọt, tính mát, ra mồ hôi, dừng khát, giải nóng, trừ phiền, hòa tỳ, ngưng tả. Trong quả táo chứa nhiều vitamin C, chất polychaccarit, các yếu tố vi lượng, vitamin... tác dụng làm hạ cholesterol song còn là thức ăn chống giảm phì. Hạt táo vị hơi ngọt đắng, thơm, tính bình, tác dụng an thần, tiêu viêm, chữa trị mất ngủ, giảm trí nhớ...


Như vậy, mâm ngũ quả ngày Tết đã đi vào tâm thức của dân tộc Việt, nó còn là những vị thuốc tuyệt vời vừa bổ dưỡng vừa trị liệu nhiều bệnh.


Tag :

  • Than phiền
  • gplus
  • pinterest
Bình luận (0)
Đánh giá:

Mâm ngũ quả truyền thuyết và vị thuốc

Cứ mỗi độ xuân về, năm hết Tết đến, là người Việt Nam dù nghèo khó đến đâu cũng gắng lo sắm sao cho đủ một mâm ngũ quả được bày biện trên mâm bồng sơn son thếp vàng hay trong đĩa lớn đặt lên bàn thờ để cúng tổ tiên.


Mam ngu qua truyen thuyet va vi thuoc


Cu moi do xuan ve, nam het Tet den, la nguoi Viet Nam du ngheo kho den dau cung gang lo sam sao cho du mot mam ngu qua duoc bay bien tren mam bong son son thep vang hay trong dia lon dat len ban tho de cung to tien.


Cu moi do xuan ve, nam het Tet den, la nguoi Viet Nam du ngheo kho den dau cung gang lo sam sao cho du mot mam ngu qua duoc bay bien tren mam bong son son thep vang hay trong dia lon dat len ban tho de cung to tien. Neu trang trong hon ben canh mam ngu qua lai co cap banh chung xanh, canh dao hoa no, nu do chi chit, moi ben ban tho la mot cay mia, cung cau doi do treo can xung hai ben, khien cho khoang khong gian tam linh nay tro nen am ap la thuong.


Mam ngu qua duoc bay gom nam loai, moi qua moi mau tuong trung cho thuyet ngu hanh (kim mau trang, moc mau xanh, thuy mau den, hoa mau do, tho mau vang), tao nen su giao hoa cua dat troi, la ket qua lao dong cua con nguoi, dong thoi cung bieu hien cho uoc nguyen cua gia chu mong mot nam moi no du, mua mang boi thu.



Ngay nay, cuoc song hien dai cung voi su giao luu rong rai thi mam ngu qua cung co nhieu bien doi tuy thuoc vao tung vung, tung dia phuong, tung hoan canh kinh te khac nhau trong moi gia dinh ma cac vat trang tri trong mam cung khac nhau. Chang han ngoai chuoi, buoi, phat thu, cam, quyt con ot, tao ta, hong, dua hau, dua, na, nho..., nhung khong the thieu duoc chuoi tieu xanh, buoi, quyt hay cam.


Mam ngu qua khong nhung da tao nen nhung san vat tho cung co truyen cua dan toc ta, ma lai la nhung loai qua giau dinh duong co duoc tinh cao, nen trong y hoc co truyen con coi do la nhung vi thuoc co cong hieu tri lieu duoc nhieu benh. Dong thoi la nhung mon an bo sung cho co the nhieu dinh duong, vitamin, khoang chat giup duy tri su song cho con nguoi.


Sau day xin diem qua tac dung ve duoc ly va tri lieu cua cac qua chinh co trong mam ngu qua thuong hay duoc bay bien nhu sau:



Chuoi tieu: Chuoi tieu co mau xanh thuoc moc. Theo Dong y co vi ngot, tinh lanh, khong doc, chua nhieu protein, acid beo, tinh bot, phospho, sat, vitamin A, B, C, E... co tac dung thanh vi hoa, giai nhiet doc... chu tri nhieu benh chung nhu tao bon, tri phu thung, ho, nhot sung dau, chua trung doc, chua hac lao moi phat, phu nu sau sinh it sua, chung tang huyet ap...


Chuoi chin lam tang hong cau, tang huyet sac to, lam giam nhiem acid do an nhieu thit, mo, hoac qua nhieu ngu coc. Ngoai ra, chuoi chin tuoi con coi la thuoc tri benh duong ruot, ke ca tieu chay, li, hay loi tieu khi phu thung, lam tang kha nang hap thu cho tre khi bi mac chung suy dinh duong. Phuong thuoc tieu bieu tri lieu mot so benh tu chuoi tieu:


- Tri tre suy dinh duong: Chuoi tieu chin 1,2kg, thit coc say kho tan bot min 1kg, long do trung ga luoc chin 0,2kg. Tat ca ba thu tron deu, gia nhuyen vo vien to 6g, say kho cat dung dan. Moi ngay uong tu 6 - 12g.


- Tri tao bon, ruot kho: Chuoi tieu 1 - 2 qua, duong phen vua du. Boc vo chuoi tieu cho cung duong phen hap cach thuy. Ngay an 1 - 2 lan, can an vai ngay lien.


Buoi: Co noi goi la qua bong, nguoi Thai goi la co phuc, thuoc ho cam quyt (Rutaceae). Buoi co mau vang thuoc tho. Theo Dong y co vi chua ngot, tinh han di vao cac kinh ty va can, co tac dung tieu com, giam viem, dieu khi, tieu dom... chu tri cac benh ve huyet quan, dac biet la benh ve tim, dong mach vanh, lam giam do co dong cua tieu cau, tang tinh on dinh cac chat troi noi trong mau.




Ngoai ra buoi con chua ham luong vitamin C kha cao, duong, protein, lipid, phospho co tac dung khang viem, chong co giat.


Vo qua buoi chua day truong bung, bi tieu tien. Vo hat buoi trong co chua chat pectin co tac dung cam mau.


Mui buoi co tac dung giai khat, la thuc an tot cho nguoi tieu duong. Trong tep buoi chua ham luong vitamin C kha cao nen cung la mot chat co tac dung chong oxy hoa manh (antioxidants) kim ham cac phan tu tu do khien chong lai qua trinh lao hoa va phat trien ung thu tu te bao.


Hoa buoi dung uop tra, chung cat nuoc hoa lam trong cac loai banh. Phuong thuoc tieu bieu chua benh tu buoi:


- Tri chung ho, dom khi: Buoi 1 qua bo thanh mieng hap voi ga roi an. Ngay 1 thang, can an vai ngay lien.


- Tri ho o nguoi gia: Cui buoi cung phen chua luong thich hop dun chin moi ngay uong tu 50 - 100g.


- Giai uat trong gan, ha khi, tieu dom, rat thich hop tri chung tuc nguc, dau suon, khi thuong, hay chan an do gian du lam anh huong toi gan.


Lay vo qua buoi tuoi nuong chay lop vo ngoai roi cao sach, cho vao trong nuoc ngam 1 ngay de vi dang co trong vo buoi tan ra, sau cat thanh mieng cho vao dun voi nuoc den khi gan chin cat nho hai cu hanh cho vao, nem muoi, dau an de dung kem trong bua com. Ngay an 1 thang, can an vai ngay lien.


Quyt: Co mau vang thuoc tho. Dong y cung cho rang co vi chua, tinh mat, tac dung giai khat tru dam, kien ty, hoa vi, am phoi tri ho, tam bo co the... Vo quyt va la quyt chua tinh dau lam thuoc tri ho, tru dom, cham tieu hoa... con vo quyt xanh (thanh bi) co vi dang cay, tinh am, di vao can, dom, tac dung giam dau, tang tieu hoa. Vo quyt chin (tran bi) vi cay dang, tinh am, di vao ty va phe; tac dung lam long dom, chua ho, o hoi, buon non, non. Phuong thuoc tri benh tieu bieu tu quyt:


- Ruou thanh bi hoi huong: Cong hieu lam khi huyet luu thong, thich hop su dung cho nguoi tram uat. Cac vi gom: hoi huong nho 15g, thanh bi 15g, ruou vung 250g. Rua sach cac vi thuoc tren, sau do ruou vao ngam trong 3 ngay la dung duoc. Moi lan uong tu 15 - 30g, ngay uong 2 lan.


Tao ta: Con goi la tao chua, ten khoa hoc Ziziphus mauritiana thuoc ho tao (Rhamnacaceae) co mau xanh thuoc Moc. Theo dong y co vi chua ngot, tinh mat, ra mo hoi, dung khat, giai nong, tru phien, hoa ty, ngung ta. Trong qua tao chua nhieu vitamin C, chat polychaccarit, cac yeu to vi luong, vitamin... tac dung lam ha cholesterol song con la thuc an chong giam phi. Hat tao vi hoi ngot dang, thom, tinh binh, tac dung an than, tieu viem, chua tri mat ngu, giam tri nho...


Nhu vay, mam ngu qua ngay Tet da di vao tam thuc cua dan toc Viet, no con la nhung vi thuoc tuyet voi vua bo duong vua tri lieu nhieu benh.


RẤT NHIỀU SẢN PHẨM

DANH BẠ PHONG PHÚ

Đa dạng hàng trăm ngàn thuốc

CÁC THƯƠNG HIỆU NỔI TIẾNG

ĐỊA CHỈ NHÀ THUỐC

Chi tiết từng ngõ, phố, quận, huyện

TIN TỨC CẬP NHẬT

TIN SỨC KHỎE HỮU ÍCH

Các tin y tế cập nhật liên tục

HỖ TRỢ NHANH CHÓNG

HỖ TRỢ NHANH CHÓNG

Tư vẫn miễn phí, nhiệt tình

RẤT NHIỀU SẢN PHẨM

DANH BẠ PHONG PHÚ

Đa dạng hàng trăm ngàn thuốc

TIN TỨC CẬP NHẬT

TIN SỨC KHỎE HỮU ÍCH

Các tin y tế cập nhật liên tục

Giá Thuốc www.giathuoc.net Hà Nội, Việt Nam 123 ABC VN-HN 10000 VN ‎0912121212