Estrogen là một hormon do buồng trứng tiết ra, nó được ví như dòng nhựa sống giúp phụ nữ duy trì được dáng vóc, làn da mịn màng.
Nó cũng là loại nội tiết giúp chị em duy trì ham muốn tình dục… Vì thế, sau thời kỳ xuân sắc, sự suy giảm estrogen cũng là một trong những nguyên nhân khiến cơ thể nữ giới gặp phải những rối loạn. Vậy vai trò của estrogen đối với phái đẹp như thế nào?
Estrogen - suối nguồn tươi trẻ
Estrogen là hormon sinh dục nữ có rất nhiều tác dụng. Nó đóng vai trò chủ đạo trong việc phát triển giới tính và cơ quan sinh dục nữ như âm đạo, vòi trứng, nội mạc tử cung... tạo nên các đặc tính thứ phát của giới nữ như giọng nói thanh, vai nhỏ, ngực nở... Nó cũng được coi là hormon tăng trưởng giúp hoàn thiện tuyến vú, buồng trứng, cơ quan sinh dục trong thời gian dậy thì.
Estrogen quyết định, chi phối sự phát triển những đặc điểm sinh dục nữ như: mọc lông mu, phát triển vú, tăng sinh các ống sữa và phát triển các mô mỡ nên làm cho vú to và chắc. Làm tử cung, âm đạo, bộ phận sinh dục ngoài phát triển. Niêm mạc âm đạo phát triển, chứa nhiều glycogen, môi trường âm đạo luôn ở trạng thái acid vì vậy chống được nhiễm khuẩn.
Tinh chất mầm đậu nành giúp cải thiện các triệu chứng do thiếu hụt nội tiết tố estrogen.
Estrogen làm niêm mạc tử cung phát triển và phối hợp với progesteron tạo thành chu kỳ kinh nguyệt, giúp điều hòa kinh nguyệt và duy trì ham muốn tình dục. Khi nồng độ estrogen đầy đủ thì việc đạt được khoái cảm đến rất dễ dàng và giúp phụ nữ dễ thụ thai hơn. Estrogen hỗ trợ sự phát triển các nang trứng, khi trứng rụng, estrogen sẽ làm tăng nhu động của vòi trứng để đón lấy trứng dễ dàng và đưa nang trứng vào trong tử cung thuận lợi. Estrogen tạo môi trường thuận lợi cho tinh trùng dễ dàng xâm nhập tử cung, tồn tại và di chuyển được, vì vậy, nó tạo điều kiện cho sự thụ tinh diễn ra tốt đẹp.
Estrogen cũng có tác dụng bảo vệ tim mạch và ngừa loãng xương. Sự giảm hormon estrogen trong thời kỳ mãn kinh ảnh hưởng rất lớn tới hành vi giới tính của người phụ nữ như giảm cảm giác, giảm ham muốn tình dục. Không chỉ ảnh hưởng tới tâm sinh lý, thời kỳ mãn kinh còn rất dễ phát sinh các bệnh khác như: tiểu đường, tim mạch, viêm khớp, các bệnh về vú và tử cung... gia tăng lo âu và căng thẳng... Kèm theo đó là sự xuống cấp của làn da, da mất dần độ căng mịn, xuất hiện dần các “vết chân chim”...
Các rối loạn cơ thể khi suy giảm estrogen
Khi nồng độ estrogen bị suy giảm gây ra các triệu chứng khác nhau trên cơ thể như da trở nên khô, không còn giữ được sự đàn hồi, nên bắt đầu xuất hiện các nếp nhăn và chảy sệ. Bên cạnh đó, vết nám, sạm da, đồi mồi, tàn nhang xuất hiện ngày càng nhiều. Khả năng về tình dục cũng bị suy giảm, khô âm đạo, có cảm giác đau và khô rát khi quan hệ, khó đạt khoái cảm… khiến chị em ngại ngùng, né tránh các hành vi tình dục; rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, lông tóc khô giòn, dễ gãy, rụng và bạc sớm. Vòng 1 không còn săn chắc, mỡ tập trung nhiều vùng eo bụng và đùi, vì vậy cơ thể dễ bị xồ sề và dễ tăng cân.
Khi vào thời kỳ tiền mãn kinh, mãn kinh, nồng độ estrogen giảm mạnh nên gây ra các cơn bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, người lúc nóng, lúc lạnh, mất ngủ, tiểu đêm. Sự suy giảm estrogen còn làm cho thay đổi tính tình, dễ cáu gắt, suy giảm trí nhớ. Ngoài ra còn tăng nguy cơ bị loãng xương, xốp xương, mắc các bệnh lý về tim mạch.
Có nên dùng liệu pháp estrogen thay thế không?
Sự suy giảm nội tiết tố estrogen gây ra một loạt các triệu chứng khác nhau trên cơ thể người phụ nữ. Điều trị bổ sung estrogen tổng hợp cho cơ thể thì những rối loạn toàn thân cũng như rối loạn về tình dục... sẽ được phục hồi. Thuốc còn có một số tác dụng khác như tăng đồng hoá, ngăn ngừa tiêu xương, làm giảm LDL và tăng HDL - cholesterol nên có tác dụng ngăn ngừa xơ vữa động mạch ở giai đoạn tiền và hậu mãn kinh… Tuy nhiên, việc sử dụng liệu pháp này cần có sự chỉ định và theo dõi chặt chẽ của bác sĩ do có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng như ung thư vú, suy tim và đột quỵ.
Ngoài ra, sử dụng liều cao estrogen tổng hợp, thuốc gây ức chế ngược làm cơ thể ngừng sản xuất estrogen, trứng không phát triển và không bám vào niêm mạc tử cung, do đó ngăn cản sự thụ thai, làm ngừng bài tiết sữa. Cũng cần lưu ý có một số tác dụng không mong muốn khi sử dụng estrogen tổng hợp như căng ngực, buồn nôn, nhức đầu, vàng da, ứ mật, tăng calci máu, tăng cân; có thể gây ung thư nội mạc tử cung, ung thư vú... Do đó, dù có nhiều tác dụng nhưng thuốc cũng chỉ được chỉ định hạn hẹp trong một số bệnh lý như: sau cắt buồng trứng, dậy thì muộn, rối loạn tiền mãn kinh và mãn kinh; làm thuốc tránh thai; điều trị rối loạn kinh nguyệt; điều trị bệnh nam hoá (phụ nữ mọc râu, trứng cá); điều trị ung thư tuyến tiền liệt.
Thuốc không được dùng cho người bệnh gan; người tăng huyết áp và huyết khối tắc mạch; phụ nữ mang thai và cho con bú; ung thư tử cung, ung thư vú.
Bổ sung cho cơ thể bằng estrogen tổng hợp (thuốc tây) có ưu điểm rất nhanh nhưng lại có nhiều tác dụng phụ, có thể gây ung thư, gây đột quỵ... Vì vậy cần thận trọng, phải có sự chỉ định và theo dõi chặt chẽ của bác sĩ. Để an toàn và không có tác dụng phụ nên dùng estrogen thảo dược từ tinh chất mầm đậu nành. Đây là liệu pháp thiên nhiên giúp cân bằng nội tiết tố estrogen một cách tự nhiên, giúp khắc phục được các rối loạn, giúp người phụ nữ luôn tươi trẻ và kéo dài thời kỳ xuân sắc.
ThS. Nguyễn Thu Hiền