Mụn là bệnh do nang lông - tuyến bã ở da hoạt động thái quá làm tiết nhiều bã nhờn trong khi miệng nang lông lại bị bít kín do tăng sừng hóa...
Mụn là bệnh do nang lông - tuyến bã ở da hoạt động thái quá làm tiết nhiều bã nhờn trong khi miệng nang lông lại bị bít kín do tăng sừng hóa, chất bã nhờn bị ứ đọng lại ở lỗ chân lông tạo thành nhân mụn. Khi nhân mụn hình thành, thường có sự phát triển, tăng sinh một loại vi khuẩn ở lỗ chân lông gây nên tình trạng viêm đỏ của mụn mủ.
Theo y học cổ truyền, nguyên nhân gây ra mụn nhọt là do hỏa độc gây ra, một số trường hợp hay tái phát do tình trạng nhiễm trùng mà y học cổ truyền gọi là nhiệt huyết.
Tùy từng thể bệnh mà dùng bài thuốc điều trị như sau:
Giai đoạn viêm nhiễm (khởi phát)
Biểu hiện: Mụn nhỏ hình thành, ngứa, nóng, muốn gãi, giai đoạn này dùng phương pháp thanh nhiệt giải độc, tiêu viêm.
Bài thuốc: kinh giới 8g, kim ngân hoa 20g, kê đầu ngựa 16g, thổ phục linh 12g, đỗ đen sao 40g, cam thảo dây 8g, vòi voi 12g, cỏ xước 12g, cho 750ml nước vào sắc kỹ còn 250ml chia uống 3 lần trong ngày.
Theo y học cổ truyền, mụn nhọt là do hoả độc gây ra.
Giai đoạn hóa mủ
Biểu hiện: Mụn sưng tấy thành nhọt bọc có mủ, nóng, đỏ, sốt. Dùng phương pháp thác độc bài nùng (đưa độc ra ngoài, trừ mủ).
Kim ngân hoa
Bài thuốc: kim ngân hoa 20g, liên kiều 12g, hoàng cầm 12g, gai bồ kết (tạo giác) 12g, bồ công anh 16g, trần bì 6g, bối mẫu 8g, cam thảo 4g. Cho 750ml nước sắc kỹ còn 250ml chia uống 3 lần trong ngày.
Giai đoạn vỡ mủ
Dùng phương pháp khử hư sinh cơ (làm mất các tổ chức hoại tử, làm liền da).
Bài thuốc: uất kim 16g, đương quy 12g, hoàng kỳ 16g, sinh địa 12g, huyền sâm 12g, đan bì 8g, đảng sâm 16g, kim ngân hoa 16g, cam thảo 6g. Cho 75ml nước vào sắc kỹ còn 250ml chia uống 3 lần trong ngày.
Giai đoạn vỡ mủ phải thường xuyên rửa sạch, lau khô bằng gạc vô khuẩn để tránh tái nhiễm, nhiễm khuẩn.
Lương y Vũ Trung