Chủ động ứng phó viêm não Nhật Bản trong “mùa vải”

      -
  • Than phiền
  • gplus
  • pinterest
Cách đây vài năm, người dân ăn vải hoang mang khi có tin đồn vải gây viêm não Nhật Bản. Tuy nhiên, sự thật không phải như vậy. Theo các chuyên gia của Cục Y tế Dự phòng - Bộ Y tế, đây chỉ là một sự trùng hợp nhẫu nhiên. Thực tế, vào mùa vải, tức tháng 6-7 cũng là mùa cao điểm nguy dễ mắc bệnh viêm não Nhật Bản.
Chủ động ứng phó viêm não Nhật Bản trong “mùa vải”

Dưới đây là những khuyến cáo của Cục Y tế Dự Phòng - Bộ Y tế về bệnh Viêm não Nhật Bản


Hiểu đúng về Viêm não Nhật Bản


Viêm não Nhật Bản là bệnh cấp tính do vi rút gây ra, làm tổn thương nghiêm trọng hệ thần kinh trung ương. Sở dĩ bệnh có tên là viêm não Nhật Bản là do được phát hiện lần đầu tiên tại Nhật Bản và các nhà khoa học Nhật Bản cũng là người tìm ra vi rút gây bệnh và đặt tên là vi rút viêm não Nhật Bản (VNNB).


Ổ chứa vi rút VNNB trong thiên nhiên là các loài sống hoang dã như chim, một số loài bò sát và các loài động vật có xương sống – nơi vi rút nhân lên, lưu trữ lâu dài trong tự nhiên và phát tán tới vật nuôi gần người, đặc biệt là lợn, sau đó đến trâu, bò, ngựa, dê, v.v và từ đó truyền sang người. Bệnh không lây truyền trực tiếp từ người sang người hoặc từ động vật sang người mà lây truyền thông qua muỗi đốt. Việc ăn uống chung, dùng chung đồ dùng, tiếp xúc gần gũi với người bệnh không làm lây bệnh và tất nhiên việc ăn quả vải không liên quan gì đến lây truyền bệnh VNNB.


Muỗi truyền bệnh VNNB chủ yếu sinh sản ở ruộng lúa nước, nhất là ở ruộng mạ và phát tán rộng trên cánh đồng, nên thường gọi là muỗi đồng ruộng. Ở nước ta, loài muỗi này có nhiều ở miền Bắc, phát triển vào những tháng mùa hè, nóng lắm, mưa nhiều. Thông thường khoảng từ chập choạng tối đến đêm, muỗi từ cánh đồng bay về các chuồng gia súc để kiếm ăn, hút máu súc vật. Nếu chuồng gia súc gần nhà thì muỗi bay vào nhà hút máu người và truyền bệnh. Muỗi có thể bay xa tới 1,5 km và có thể bay lên cao trên mặt đất khoảng 13 mét – 15 mét.



Chu trình lây truyền của vi rút Viêm não Nhật Bản



Bệnh thường gặp ở trẻ em dưới 15 tuổi. Các quốc gia lưu hành VNNB cao bao gồm các nước Đông Nam Á, Ấn Độ, Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Philippine.


Ở Việt Nam, bệnh VNNB ghi nhận ở nhiều tỉnh thành trong cả nước, nhiều nhất ở các tỉnh đồng bằng và trung du miền Bắc. Các ổ dịch thường gặp ở vùng đồng bằng, trung du và cả ở một số khu vực miền núi Tây Bắc nơi trồng nhiều lúa nước có kết hợp nuôi nhiều lợn gần người. Bệnh thường xuất hiện từ tháng 4 đến tháng 10, đỉnh điểm dịch khoảng tháng 6-7. Hàng năm ở nước ta có khoảng từ vài trăm đến 1000 trường hợp mắc viêm não vi rút và khoảng 20% trong số này là VNNB. Từ năm 1997 sau khi triển khai vắc xin VNNB trong chương trình Tiêm chủng mở rộng, số mắc và chết do VNNB đã giảm đi rất nhiều.


Dấu hiệu nhiễm Viêm não Nhật Bản


Dấu hiệu mắc VNNB thường gặp bao gồm những triệu chứng như: Sốt cao đột ngột 39-40 độ C  kèm đau đầu, buồn nôn và nôn, sau đó co giật, co cứng, liệt và có rối loạn về tinh thần như  vật vã, mê sảng, li bì, lú lẫn, hôn mê. Với trẻ nhỏ, các dấu hiệu không điển hình và khó phát hiện hơn nên cần phải dựa vào một số dấu hiệu quan trọng như: sốt, nôn  nhiều, thóp phồng, co giật, co cứng, cử động bất thường, li bì hoặc hôn mê. Tỷ lệ tử vong cao có thể lên đến 10% - 20%


Phòng chống Viêm não Nhật Bản hiệu quả


Tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản là biện pháp hiệu quả nhất để phòng bệnh. Vắc xin viêm não Nhật Bản đã được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng tiêm miễn phí cho trẻ dưới 5 tuổi từ năm 1997, ban đầu ở một số tỉnh, thành phố nguy cơ cao và hàng năm mở rộng dần ra các địa phương khác.


Đến năm 2013 đã triển khai tại 580 huyện của 60 tỉnh, thành phố và năm 2014 triển khai tại tất cả các tỉnh, thành phố trên cả nước. Điểm rất tích cực là từ năm 2015 chương trình Tiêm chủng mở rộng đã triển khai tiêm vắc xin VNNB hàng tháng ở tất cả các trạm y tế xã thay vì tiêm từng đợt như trước kia. Việc triển khai tiêm vắc xin hàng tháng sẽ giúp tạo được miễn dịch sớm, kịp thời ngay khi trẻ được 1 tuổi. Đây là nỗ lực lớn của ngành y tế góp phần tích cực mang lại quyền lợi nhiều hơn nữa cho người dân vì mục tiêu nâng cao hiệu quả phòng chống bệnh viêm não Nhật Bản trên toàn quốc.




Để chủ động trong công tác phòng chống bệnh VNNB, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo các biện pháp phòng bệnh sau đây:

- Tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản đầy đủ và đúng lịch là biện pháp phòng bệnh quan trọng và hiệu quả nhất.


Tiêm chủng với 3 liều cơ bản:


+ Mũi 1: Tiêm càng sớm càng tốt ngay sau 1 tuổi


+ Mũi 2: sau mũi 1 từ 1 đến 2 tuần


+ Mũi 3: sau mũi 2 là 1 năm. Sau đó cứ 3-4 năm tiêm nhắc lại một lần cho đến khi trẻ qua 15 tuổi.


- Xây dựng chuồng gia súc xa nhà, loại bỏ các ổ bọ gậy và tiêu diệt muỗi.


- Thực hiện tốt vệ sinh môi trường, giữ gìn nhà ở, chuồng gia súc sạch sẽ để muỗi không có nơi trú đậu.


-  Ngủ màn, không cho trẻ em chơi gần chuồng gia súc đề phòng muỗi đốt. Các hộ gia đình thường xuyên sử dụng các biện pháp thông thường để xua, diệt muỗi.


- Khi có dấu hiệu sốt cao cùng với các triệu chứng tổn thương hệ thần kinh trung ương cần phải đưa ngay bệnh nhân đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.


Thanh Loan


Tag :

  • gplus
  • pinterest
Bình luận (0)
Đánh giá:

Chủ động ứng phó viêm não Nhật Bản trong “mùa vải”

Cách đây vài năm, người dân ăn vải hoang mang khi có tin đồn vải gây viêm não Nhật Bản. Tuy nhiên, sự thật không phải như vậy. Theo các chuyên gia của Cục Y tế Dự phòng - Bộ Y tế, đây chỉ là một sự trùng hợp nhẫu nhiên. Thực tế, vào mùa vải, tức tháng 6-7 cũng là mùa cao điểm nguy dễ mắc bệnh viêm não Nhật Bản.


Chu dong ung pho viem nao Nhat Ban trong “mua vai”


Cach day vai nam, nguoi dan an vai hoang mang khi co tin don vai gay viem nao Nhat Ban. Tuy nhien, su that khong phai nhu vay. Theo cac chuyen gia cua Cuc Y te Du phong - Bo Y te, day chi la mot su trung hop nhau nhien. Thuc te, vao mua vai, tuc thang 6-7 cung la mua cao diem nguy de mac benh viem nao Nhat Ban.


Duoi day la nhung khuyen cao cua Cuc Y te Du Phong - Bo Y te ve benh Viem nao Nhat Ban


Hieu dung ve Viem nao Nhat Ban


Viem nao Nhat Ban la benh cap tinh do vi rut gay ra, lam ton thuong nghiem trong he than kinh trung uong. So di benh co ten la viem nao Nhat Ban la do duoc phat hien lan dau tien tai Nhat Ban va cac nha khoa hoc Nhat Ban cung la nguoi tim ra vi rut gay benh va dat ten la vi rut viem nao Nhat Ban (VNNB).


O chua vi rut VNNB trong thien nhien la cac loai song hoang da nhu chim, mot so loai bo sat va cac loai dong vat co xuong song – noi vi rut nhan len, luu tru lau dai trong tu nhien va phat tan toi vat nuoi gan nguoi, dac biet la lon, sau do den trau, bo, ngua, de, v.v va tu do truyen sang nguoi. Benh khong lay truyen truc tiep tu nguoi sang nguoi hoac tu dong vat sang nguoi ma lay truyen thong qua muoi dot. Viec an uong chung, dung chung do dung, tiep xuc gan gui voi nguoi benh khong lam lay benh va tat nhien viec an qua vai khong lien quan gi den lay truyen benh VNNB.


Muoi truyen benh VNNB chu yeu sinh san o ruong lua nuoc, nhat la o ruong ma va phat tan rong tren canh dong, nen thuong goi la muoi dong ruong. O nuoc ta, loai muoi nay co nhieu o mien Bac, phat trien vao nhung thang mua he, nong lam, mua nhieu. Thong thuong khoang tu chap choang toi den dem, muoi tu canh dong bay ve cac chuong gia suc de kiem an, hut mau suc vat. Neu chuong gia suc gan nha thi muoi bay vao nha hut mau nguoi va truyen benh. Muoi co the bay xa toi 1,5 km va co the bay len cao tren mat dat khoang 13 met – 15 met.



Chu trinh lay truyen cua vi rut Viem nao Nhat Ban



Benh thuong gap o tre em duoi 15 tuoi. Cac quoc gia luu hanh VNNB cao bao gom cac nuoc Dong Nam A, An Do, Trung Quoc, Dai Loan, Han Quoc, Philippine.


O Viet Nam, benh VNNB ghi nhan o nhieu tinh thanh trong ca nuoc, nhieu nhat o cac tinh dong bang va trung du mien Bac. Cac o dich thuong gap o vung dong bang, trung du va ca o mot so khu vuc mien nui Tay Bac noi trong nhieu lua nuoc co ket hop nuoi nhieu lon gan nguoi. Benh thuong xuat hien tu thang 4 den thang 10, dinh diem dich khoang thang 6-7. Hang nam o nuoc ta co khoang tu vai tram den 1000 truong hop mac viem nao vi rut va khoang 20% trong so nay la VNNB. Tu nam 1997 sau khi trien khai vac xin VNNB trong chuong trinh Tiem chung mo rong, so mac va chet do VNNB da giam di rat nhieu.


Dau hieu nhiem Viem nao Nhat Ban


Dau hieu mac VNNB thuong gap bao gom nhung trieu chung nhu: Sot cao dot ngot 39-40 do C  kem dau dau, buon non va non, sau do co giat, co cung, liet va co roi loan ve tinh than nhu  vat va, me sang, li bi, lu lan, hon me. Voi tre nho, cac dau hieu khong dien hinh va kho phat hien hon nen can phai dua vao mot so dau hieu quan trong nhu: sot, non  nhieu, thop phong, co giat, co cung, cu dong bat thuong, li bi hoac hon me. Ty le tu vong cao co the len den 10% - 20%


Phong chong Viem nao Nhat Ban hieu qua


Tiem vac xin viem nao Nhat Ban la bien phap hieu qua nhat de phong benh. Vac xin viem nao Nhat Ban da duoc dua vao chuong trinh tiem chung mo rong tiem mien phi cho tre duoi 5 tuoi tu nam 1997, ban dau o mot so tinh, thanh pho nguy co cao va hang nam mo rong dan ra cac dia phuong khac.


Den nam 2013 da trien khai tai 580 huyen cua 60 tinh, thanh pho va nam 2014 trien khai tai tat ca cac tinh, thanh pho tren ca nuoc. Diem rat tich cuc la tu nam 2015 chuong trinh Tiem chung mo rong da trien khai tiem vac xin VNNB hang thang o tat ca cac tram y te xa thay vi tiem tung dot nhu truoc kia. Viec trien khai tiem vac xin hang thang se giup tao duoc mien dich som, kip thoi ngay khi tre duoc 1 tuoi. Day la no luc lon cua nganh y te gop phan tich cuc mang lai quyen loi nhieu hon nua cho nguoi dan vi muc tieu nang cao hieu qua phong chong benh viem nao Nhat Ban tren toan quoc.




De chu dong trong cong tac phong chong benh VNNB, Cuc Y te du phong, Bo Y te khuyen cao cac bien phap phong benh sau day:

- Tiem vac xin viem nao Nhat Ban day du va dung lich la bien phap phong benh quan trong va hieu qua nhat.


Tiem chung voi 3 lieu co ban:


+ Mui 1: Tiem cang som cang tot ngay sau 1 tuoi


+ Mui 2: sau mui 1 tu 1 den 2 tuan


+ Mui 3: sau mui 2 la 1 nam. Sau do cu 3-4 nam tiem nhac lai mot lan cho den khi tre qua 15 tuoi.


- Xay dung chuong gia suc xa nha, loai bo cac o bo gay va tieu diet muoi.


- Thuc hien tot ve sinh moi truong, giu gin nha o, chuong gia suc sach se de muoi khong co noi tru dau.


-  Ngu man, khong cho tre em choi gan chuong gia suc de phong muoi dot. Cac ho gia dinh thuong xuyen su dung cac bien phap thong thuong de xua, diet muoi.


- Khi co dau hieu sot cao cung voi cac trieu chung ton thuong he than kinh trung uong can phai dua ngay benh nhan den co so y te de duoc chan doan va dieu tri kip thoi.


Thanh Loan


RẤT NHIỀU SẢN PHẨM

DANH BẠ PHONG PHÚ

Đa dạng hàng trăm ngàn thuốc

CÁC THƯƠNG HIỆU NỔI TIẾNG

ĐỊA CHỈ NHÀ THUỐC

Chi tiết từng ngõ, phố, quận, huyện

TIN TỨC CẬP NHẬT

TIN SỨC KHỎE HỮU ÍCH

Các tin y tế cập nhật liên tục

HỖ TRỢ NHANH CHÓNG

HỖ TRỢ NHANH CHÓNG

Tư vẫn miễn phí, nhiệt tình

RẤT NHIỀU SẢN PHẨM

DANH BẠ PHONG PHÚ

Đa dạng hàng trăm ngàn thuốc

TIN TỨC CẬP NHẬT

TIN SỨC KHỎE HỮU ÍCH

Các tin y tế cập nhật liên tục

Giá Thuốc www.giathuoc.net Hà Nội, Việt Nam 123 ABC VN-HN 10000 VN ‎0912121212